پارامترهای مؤثر بر مسائل زیست‌محیطی در شمال غرب ایران (مطالعۀ موردی: خشک شدن دریاچه ارومیه)

مسائل زیست‌محیطی در جغرافیا و میان جغرافیدانان از اهمیت و جایگاه برجسته­ای برخوردار است چراکه پایه­های این حوزه علمی بر محیط‌زیست قرار دارد. مسائل زیست‌محیطی در کشور ایران در طی دهه­های اخیر رشد قابل‌ملاحظه‌ای کرده­اند و فضاهای جغرافیایی را تحت شعاع خود قرار داده‌اند. در این میان شمال غرب کشور وضعیت ویژه­ای دارد؛ چراکه کم آبی دریاچه ارومیه توانایی از بین بردن اکوسیستم موجود در آنجا را به صورت بالقوه داراست. بر این مبنا، پژوهش حاضر با هدف شناسایی پارامترهای مؤثر بر خشک شدن دریاچه ارومیه و رتبه­بندی آن‌ها تلاش دارد گام مثبتی جهت ایجاد شناخت و تلاش جهت کاهش مسائل ناشی از این مشکل زیست‌محیطی بردارد. روش به کار رفته در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. روش جمع­آوری اطلاعات بر مبنای کتابخانه­ای و نیز میدانی (پرسشنامه­ای) بوده و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم­افزار SPSS و آزمون T-test انجام شده است. نتایج حاصل از تحقیق حاضر نشان می­دهد 44 پارامتر در بعد انسانی، طبیعی و ترکیبی در خشک شدن دریاچه ارومیه نقش دارند. در بین پارامترهای انسانی مؤثر بر خشک شدن دریاچه ارومیه پارامترهای برهم زدن شرایط اکولوژیکی منطقه و کم توجهی به مدیریت منابع آبی، در پارامترهای طبیعی، تغییر بارش و کم شدن بارش و کم آبی و خشکسالی­های پی در پی، و در پارامترهای ترکیبی، تغییر الگوی کشت و تولید محصولات پر آب و استفاده از تالاب‌ها بدون توجه به توان تالاب­ها، اهمیت بیشتری در خشک شدن دریاچه ارومیه دارند.

Keywords:

محیط‌زیست , شمال غرب ایران , دریاچه ارومیه , خشکی