ملیحه آشنا - استادیار اقتصاد، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائن، ایران
سعید حسین ابادی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه بزرگمهر قائنات، قائن، ایران

استفاده گسترده از سوخت­های فسیلی در بخش­های مختلف حمل‌ونقل، صنعت، مصرف خانگی، نیروگاه‌ها و... با انتشار آلاینده­های متعدد در اتمسفر، بروز تبعات مختلفی را برای محیط زیست و سلامتی انسان به دنبال داشته است. در به وجود آمدن چنین شرایطی عوامل مختلفی از جمله صنعتی شدن جوامع، رشد اقتصادی، رشد جمعیت، رشد شهرنشینی، تغییر سبک زندگی و ... نقش دارند. شناخت عوامل مهم تاثیرگذار و تعیین سهم هرکدام می­تواند در مواجهه بهتر با این معضل زیست‌محیطی کمک کند. ازاین‌رو هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر تغییرات انتشار دی­اکسید کربن با تأکید بر دو عامل مهم تغییرات جمعیتی و شهرنشینی در ایران است. این تحقیق از نظر ماهیت روش، جزو تحقیقات کمی و از نظر شیوه گردآوری داده­ها، جزو تحقیقات کتابخانه­ای محسوب می­شود. داده­های مورداستفاده در این تحقیق، آمار مربوط به میزان دی‌اکسید کربن هوا، مصرف انرژی، تعداد جمعیت و نرخ شهرنشینی بین سال‌های 1376 تا 1395 در کشور می­باشد که از گزارش­های مرکز آمار ایران استخراج شده است. برای تحلیل داده­ها از مدل محاسباتی تحلیل تجزیه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد هم جمعیت و هم شهرنشینی بر افزایش مصرف انرژی و انتشار دی‌اکسید کربن هوا نقش مهم داشته است.

آلودگی هوا, انرژی, دی‌اکسید کربن, شهرنشینی, ایران