محمد دارائی - دانشگاه تبریز
بهروز ساری صراف - دانشگاه تبریز
علی محمد خورشیددوست - دانشگاه تبریز
پیمان محمودی - دانشگاه سیستان و بلوچستان

هدف از پژوهش کنونی بررسی دورنمایی از اثرات احتمالی تغییر اقلیم بر جابه‌جایی زمانی تاریخ وقوع اولین و آخرین یخبندان‌های پاییزه و بهارۀ ایران است. بدین منظور از داده‌های دیده‌بانی 43 ایستگاه همدید کشور (1981-2010) و داده‌های شبیه‌سازی شدۀ LARS WG در دو مدل آب‌وهوای جهانی GFCM21 و HadCM3 در بازه‌های زمانی (2065-2046) و (2099-2080)، تحت سه سناریوی انتشار A1B، A2 و B1استفاده گردید. نتایج، بیانگر جابه‌جایی اولین یخبندان پاییزه‌ به سمت اوایل زمستان و جابه‌جایی آخرین یخبندان بهاره به‌سوی اواخر زمستان در گسترۀ ایران است. پراکنش زمانی-مکانی تغییرات متفاوت است؛ به‌گونه‌ای که بیشترین جابه‌جایی‌های مثبت در رخداد اولین یخبندان پاییزه در دورۀ (2065-2046) در ایستگاه‌هایی چون خرم‌‌آباد، رشت و گرگان مشاهده می‌شود. میزان تغییرات در ایستگاه‌های شمال شرقی (سبزوار و سمنان)، نیمۀ جنوبی (کرمان، بم و آباده) و بیشتر ایستگاه‌های شمال‌غرب نسبت به دیگر مناطق کمتر است. در دورۀ (2080-2099) بیشترین روند منفی در ایستگاه‌های گرگان، رشت، اردبیل و شهرکرد خواهد بود. خوی، قزوین، بم و کاشان کمترین جابه‌جایی منفی خواهند داشت.

تغییر اقلیم, اولین یخبندان پاییزه, آخرین یخبندان بهاره, مدل LARS WG, ایران