فاطمه صابری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
محبوبه حسینی برزی - دانشیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه شهید بهشتی، تهران
علی اپرا - شرکت مناطق نفت خیز جنوب (NISOC)

سازند پابده در ضخامت­هایی از خود در برخی از میادین نفتی، غنی از ماده آلی بوده و به عنوان سنگ­منشا می­تواند مطرح گردد که در این پژوهش به تاثیر کانی­های رسی همراه با تولید هیدروکربن، بر مهاجرت اولیه هیدروکربن این سازند در یکی از چاه­های میدان نفتی کرنج پرداخته شده است. بر اساس نتایج راک­اول، پراش اشعه­ایکس، تصویر برداری توسط میکروسکوپ الکترونی قبل و بعد از حرارت دادن نمونه­های انتخاب شده و ایجاد بلوغ حرارتی مصنوعی، مشخص گردید که فرآیند ایلیتی شدن و تولید هیدروکربن، می­تواند مسئول حمل هیدروکربن در سنگ باشد که این فرآیند به عنوان مهاجرت اولیه شناخته می­شود. در واقع با به بلوغ رسانیدن سنگ­منشا نابالغ، طی حرارت دادن در آزمایشگاه، نشان داده شد که فرآیند ایلیت­زایی به افزایش فشار منفذی طی آزاد شدن آب، کانی­های شکننده نظیر کوارتز و ایلیت منجر می­شود که همراه با افزایش فشار سیال منفذی حاصل از تولید هیدروکربن، می­تواند باعث ایجاد ریزشکستگی شود. بر این اساس، اولین ریزشکستگی­ها، ترجیحا در موقعیت­های ضعیف سنگ با بیش­ترین میزان تبدیل کانی­های رسی ایلیت/اسمکتیت به کانی­های شکننده ایلیت و کوارتز ایجاد شده و توضیحی برای مهاجرت اولیه در سازند پابده در میدان کرنج می­باشد.

مهاجرت اولیه, ریزشکستگی, ایلیت زایی, بلوغ مصنوعی, میدان نفتی کرنج