آرتیمس قاسمی دهنوی - استادیار گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه لرستان، خرم آباد

آلودگی فلزات سنگین نه تنها به طور مستقیم بر ویژگی­های فیزیکی و شیمیایی خاک تأثیر می­گذارد بلکه فعالیت­های بیولوژیکی و دسترسی به مواد غذایی را در خاک کاهش و خطری جدی برای سلامتی انسان محسوب می­شود. یافته­های حاصل از شاخص زمین­انباشت نمونه­های خاک­های سرپانتینی نشان می­دهد که شدت خاک در محدوده عدم آلودگی تا متوسط ​​در مورد کروم و نیکل طبقه­بندی شده است. علاوه بر این، شاخص بار آلودگی کروم و نیکل بیش از 1 است که کیفیت نامناسب خاک و آلودگی خاک منطقه را ثابت می­کند. مقدار متوسط ​​EF منطقه، غنی­شدگی عناصر کروم و نیکل را نشان می­دهد. با توجه به ضریب همبستگی پیرسون، بین کبالت، کروم و نیکل همبستگی زیادی وجود دارد که نشان­دهنده منبع برابر یا رفتار ژئوشیمیایی مشابه عناصر نسبت به یکدیگر است. با توجه به مقادیر زمین­آماری مانند زمین­انباشت، شاخص غنی­شدگی و شاخص بار آلودگی در منطقه مورد مطالعه، بیش­ترین غلظت عناصر نیکل و کروم  است. ضریب همبستگی پیرسون نشان می­دهد که بین کبالت، کروم و نیکل همبستگی بالایی وجود دارد. بر اساس نقشه پهنه­بندی فلزات سنگین در خاک منطقه تراکم زیاد عناصر در برخی ایستگاه­ها به عامل زمین­شناسی مربوط می­شود. تجزیه و تحلیل خوشه­ای عناصر شاخص­هایی نظیر ضریب همبستگی، نشان از همبستگی بالای بین کروم و نیکل داشته و حاکی از منشاء یکسان و یا رفتار مشابه ژئوشیمیایی آن­ها نسبت به هم می­باشد.

آلودگی, غنی شدگی خاک, خاک‌های سرپانتینیتی, شاخص زمین انباشت