سمیرا کشاورز - دانشجوی دکتری بخش علوم خاک دانشگاه شیراز
رضا قاسمی فسائی - دانشیار بخش علوم خاک دانشگاه شیراز
عبدالمجید رونقی - استاد بخش علوم خاک دانشگاه شیراز
مهدی زارعی - دانشیار بخش علوم خاک دانشگاه شیراز

آزمایشی گلخانه­ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی به منظور بررسی اثر تیمارهای زیستی (باکتری سودوموناس فلورسنس، باکتری میکروکوکوس یوننانسیس، قارچ کلارودیوگلوموس اتونیکاتوم و قارچ فونلیفورمیس موسه) بر پاسخ­های گیاه وتیور در آلودگی نفت خام (0، 2 و 4 درصد وزنی) انجام شد. نتایج نشان داد افزایش سطح آلودگی نفتی وزن خشک اندام هوایی و ریشه و همچنین درصد کلنیزاسیون ریشه را کاهش داد اما تنفس میکروبی و غلظت کل هیدروکربن­ها در خاک پس از برداشت را افزایش داد. تلقیح باکتری میکروکوکوس یوننانسیس و قارچ فونلیفورمیس موسه وزن خشک اندام هوایی را افزایش داد، همه تیمارهای بیولوژیکی بجز باکتری سودوموناس فلورسنس افزایش وزن خشک ریشه را موجب گردیدند. مایه زنی قارچ کلارودیوگلوموس اتونیکاتوم باعث افزایش معنی­دار غلظت و جذب آهن، و قارچ فونلیفورمیس موسه باعث افزایش معنی­دار میانگین غلظت روی و جذب روی و آهن شد. همچنین مایه زنی قارچ باعث افزایش درصد کلنیزاسیون ریشه شدند. از بین ریزجانداران مطالعه شده باکتری میکروکوکوس یوننانسیس و قارچ فونلیفورمیس موسه تنفس میکروبی را افزایش دادند که به نوبه خود مقدارکل هیدروکربن­های باقی مانده در خاک پس از برداشت را کاهش داد. نتایج ما نشان داد که از بین ریزجانداران باکتری میکروکوکوس یوننانسیس و قارچ فونلیفورمیس موسه اثرات مطلوب­تری در زیست پالایی و مقاومت گیاه به آلودگی نفتی دارند.

آلودگی نفتی, باکتری‌های محرک رشد, قارچ ریشه, وتیور