بررسی اثر کاربرد کرم خاکی Eisenia fetida و قارچ میکوریزا آربوسکولار Funneliformis mosseae بر برخی از خصوصیات میکروبی خاک و جذب نیتروژن و فسفر توسط ذرت Zea mays

فعالیت کرم‌های خاکی و قارچ‌های میکوریزی در خاک، بر جذب آب و عناصر غذایی و عملکرد گیاه تأثیرگذار است. لذا، به‌منظور بررسی تأثیر کرم خاکی (Eisenia fetida) و قارچ میکوریزا (Funneliformis mossea) بر کلونیزاسیون ریشه، وزن خشک اندام هوایی، جذب عناصر فسفر و نیتروژن، کربن آلی و کربن زیست‌توده میکروبی خاک، آزمایشی گلخانه‌ای در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای این آزمایش شامل شاهد (C)، کاربرد کرم خاکی(Ew)، کاربرد میکوریزا (AMF) و کاربرد تلفیقی کرم خاکی به‌همراه میکوریزا(AMF×Ew) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد میکوریزا (تیمارهای میکوریزا و کرم خاکی به همراه میکوریزا) موجب تفاوت معنی‌دار در درصد کلونیزه‌شدن ریشه نسبت به تیمار شاهد شد. تیمار تلفیقی کرم خاکی به‌همراه میکوریزا به ترتیب باعث افزایش 105 و 79 درصدی غلظت فسفر و نیتروژن در اندام هوایی گیاه ذرت نسبت به تیمار شاهد شدند. تأثیر میکوریزا بر افزایش جذب فسفر و درنتیجه کاهش نسبت N/P و تأثیر کرم خاکی بر افزایش جذب نیتروژن از دو منبع معدنی و آلی و در نتیجه افزایش نسبت N/P در گیاه معنی‌دار بود. تیمارهای آزمایش به طور معنی‌داری موجب افزایش کربن زیست‌توده میکروبی خاک شدند. علاوه بر این کربن آلی خاک در حضور کرم‌های خاکی به طور معنی‌داری افزایش یافت. از این رو، در راستای کشاورزی پایداراستفاده از کرم‌های خاکی و قارچ میکوریزا آربوسکولار به‌عنوان کود زیستی می‌تواند موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی فسفری و نیتروژنی و افزایش راندمان مصرف این کودها شود.

Keywords:

کلونیزاسیون ریشه , کربن زیست‌توده میکروبی خاک , کود زیستی , کربن آلی خاک , معدنی شدن نیتروژن