سیده شمسی هاشمی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه تبریز
ناصر علیاصغرزاد - استاد گروه علوم خاک، دانشگاه تبریز
رضا خاکور - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه تبریز
شاهین اوستان - دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه تبریز

علف­کش پاراکوات از سموم پر­مصرف با کاربرد بسیار وسیع جهت کنترل علف­های هرز می­باشد. پاراکوات سمی نسبتاً پایدار با نیمه­عمر بالا در خاک است. یکی از روش­های مؤثر در حذف و کاهش اثرات مخرب پاراکوات از محیط زیست، تجزیه زیستی است. در پژوهش حاضر، جدایه­های باکتری از خاک مزارع اطراف تبریز با سابقه مصرف آفت­کش­ها جداسازی شدند. کارآیی سویه­ها، در ارلن­های دارای محیط کشت مایع حداقل (MSM)، حاوی ppm0، 25، 50، 75 و 100 از پاراکوات به­عنوان تنها منبع کربن و انرژی و همچنین در حضور منبع کربنی گلوکز w/v)1%( انجام شد و پاراکوات باقیمانده بعد از 30 روز انکوباسیون در طول موج nm396 اندازه­گیری شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با سه تکرار انجام شد. و از بین جدایه­های جمع‏آوری شده دو جدایه با استفاده از روش­های بیوشیمایی و مولکولی (16S rRNA) شناسایی شده وxylosoxidans  Achromobacter و Streptomyces sp. نامگذاری گردیدند. این باکتری­ها به ترتیب در غلظت ppm50 پاراکوات و در عدم حضور گلوکز دارای توان تجزیه زیستی 47 و 667/40% بودند در حالی­که با افزودن گلوکز این توان به ترتیب به 533/74 و 267/70% افزایش یافت.این باکتری­ها توانستند در حضور غلظت­های مختلف پاراکوات رشد نموده و تجزیه زیستی پاراکوات به­طور معنی داری نسبت به شاهد توسط این جدایه­ها افزایش یافت. حضور گلوکز باعث افزایش بیشتر رشد باکتری­ها و افزایش معنی­دار تجزیه زیستی توسط جدایه­های باکتریایی در مقایسه با عدم حضور گلوکز شد.

آلودگی خاک, تجزیه زیستی, xylosoxidans Achromobacter, Streptomyces sp