لاله فریدیان - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
هوشنگ خسروی - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
علیرضا فلاح - دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمدآقا لطفالهی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

باکتری­های افزاینده رشد گیاه با مکانیسم­های مختلفی از جمله تولید هورمون­های محرک رشد، توانایی حل­کنندگی فسفات­های نا­محلول، تولید سیدروفور و تثبیت نیتروژن بر رشد گیاه مؤثر واقع می­شوند. در این پژوهش اثر تلقیح باکتری­های Flavobacterium، Herbaspirillum، Pseudomonas (بومی)،Pseudomonas  Foreign  (غیر بومی) و Azotobacter به تنهایی و تلقیح همزمان آنها در دو خاک معمولی و همان خاک با رفع کمبودها بر اساس آزمون خاک بررسی شد. طرح آزمایشی به صورت کاملاً تصادفی در چهار تکرار به صورت گلخانه­ای بر روی گوجه­فرنگی انجام شد. نتایج نشان داد که تمام تیمارهای خاک تغذیه شده بر اساس آزمون خاک دارای اختلاف معنی­داری با خاک معمولی بودند. بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی مربوط به تلقیح با Flavobacterium بود. در مورد خاک معمولی مخلوط سویه­ها دارای بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی بود. بیشترین میانگین ارتفاع بوته، تعداد گل در گلدان و محتوی کلروفیل برگ مربوط به تلقیح با مخلوط سویه­ها در خاک معمولی بود. در خاک با تغذیه کامل، بیشترین میانگین تعداد گل در گلدان و محتوی کلروفیل برگ مربوط به تلقیح با سودوموناس غیر بومی بود. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین تأثیر در رشد گوجه فرنگی در خاک معمولی تلقیح شده با باکتری های محرک رشد گیاه به اثبات رسید اما در خاکی که بر اساس آزمون خاک رفع کمبود شده بود، تلقیح تأثیر چندانی بر شاخص­های رشد گوجه­فرنگی نداشت. 

هورمون, کود زیستی, عناصر غذایی