نگار ذیلابی - استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی/ دانشگاه شهید بهشتی
بهرام کارجواجیرلو - کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی/ دانشگاه شهید بهشتی

 مالیات جزیه در مصر سده نخستین اسلامی، از جمله مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر مناسبات اجتماعی والیان مسلمان و اتباع ذمی بود. شرایط و اقتضاءات اخذ جزیه، قوانین و  نحوه هزینه کرد و  دیگر مسائل مربوط به آن هر دو سوی این معادله یعنی ذمیان و حاکمیت اسلامی را متاثر می‌ساخت. در این پژوهش بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخ اجتماعی، کارکردهای متنوع اجتماعی جزیه در مصر سده نخستین اسلامی بررسی شده است. در مواردی نشان داده شده که چگونه اقتضائات جزیه، نتایجی چون تغییر والیان و یا شورش ها و نارضایی‌های عمومی در میان اتباع ذمی را به دنبال داشته است.

جزیه, مصر, والیان, مصر سده نخستین اسلامی, اهل ذمه