محمدعلی اکبری - استاد گروه تاریخ دانشگاه شهیدبهشتی
محمدحسن پورقنبر - دانشجوی دکتری تاریخ ایران دانشگاه شهید بهشتی

این پژوهش به یکی از موضوعات اجتماعی-اقتصادی در تاریخ معاصر ایران یعنی کارکرد اقتصادی نهاد خانواده در نقاط شهری کشور طی دو دهة پایانی حکومت پهلوی، می­پردازد. چنان­که سعی شده است تا با تمرکز بر روی برنامه نوسازی حکومت پهلوی دوّم طی دوره زمانی موردنظر، ارتباط و همبستگی این برنامه با تغییر میزان کارکرد اقتصادی خانواده ایرانی را تبیین نماید. واکاوی این مسئله، با کاربرد یک نظریه جامعه­شناسی یعنی تئوری مدرنیزاسیون، و از طریق روش پژوهش کمّی یعنی مبتنی بر داده­های عمدتاً آماری و عددی انجام گردید، ضمن این­که شیوه و ابزار گردآوری اطلاعات نیز مطالعه کتابخانه­ای و اسنادی بوده، که با فیش­برداری و محاسبة ارقام و داده­های خام صورت پذیرفت. یافته­های این تحقیق بیانگر این است، که رابطه منفی و معکوسی میان برنامة نوسازی حکومت پهلوی با کارکرد اقتصادی خانواده طی آن زمان وجود داشت، چنان­که، هرچه دگرگونی اجتماعی-اقتصادی در ایران روند روبه رشد و افزایشی را طی می­نمود، کارکرد اقتصادی خانواده سِیر افولی را سپری می­کرد.

حکومت پهلوی دوّم, برنامه نوسازی, جامعه شهری ایران, کارکرد اقتصادی خانواده