یوسف زندی - استادیار گروه عمران دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز،ایران
مهدی علایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران سازه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز،ایران

بخش خصوصی اهمیت بسزایی در توسعه و عمران شهرها داشته و دولت‌ها مشوق این بخش در اجرای پروژه‌های عمرانی هستند. روش BOT از روش‌هایی است که مشارکت بخش خصوصی را در توسعه زیربنایی دولت افزایش می‌دهد. امروزه توجه به تامین مالی پروژه‌های شهری و رویکردهای جدید تامین مالی از جمله روش BOT در اکثر شهرهای بزرگ کشور و خصوصا شهر تهران یک ضرورت بشمار می‌رود. اما لازمه استفاده از روش BOT، پرداختن و شناخت همه ابعاد و مسائل پیش‌روی این روش اجرایی است. در بسیاری موارد عدم انجام پروژه‌ها در موعد مقرر، به علت عدم مدیریت صحیح پروژه بوده که آن هم از عدم شناخت کافی نسبت به ریسک‌های موجود در این پروژه‌ها ناشی می‌شود. بنابراین ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌ها در پروژه‌هایی که به روش BOT انجام می شوند، به ویژه زمانی که تعداد عوامل ریسک‌زا افزایش می‌یابد، به عنوان بخشی مهم از فرآیند پیچیده مدیریت ریسک محسوب می‌شود. در این تحقیق از روش معادلات ساختاری و مدل یکپارچه فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و روش تاپسیس فازی برای ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌های موجود در پروژه‌های عمرانی شهرداری تهران که در قالب روش قراردادی BOT اجرا می شوند، پرداخته می شود. از معادلات ساختاری برای سنجش اعتبار ریسک های شناسایی شده استفاده می شود. از روش AHP فازی برای تعیین وزن معیارهای ارزیابی ریسک و از روش تاپسیس فازی برای ارزیابی و اولویت‌بندی ریسک‌های پروژه های BOT استفاده می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که ریسک نوسانات قیمت مواد اولیه، ریسک افزایش نرخ تورم، ریسک نوسانات نرخ ارز و ریسک عدم کاربرد تکنیک‌ها و دانش مدیریت پروژه به عنوان مهم‌ترین ریسک‌ها در پروژه‌های BOT می باشند.

سیمان پوزولانی اردبیل, سیمان تیپ 2 صوفیان, خاکستر بادی, میکروسیلیس, پودر سنگ