تحلیل حکمرانی درونی و بیرونی نظام آموزش عالی ایران

بسیاری از دلایل حکمرانی نامطلوب در نظام آموزش عالی تنها ناشی از عوامل درون وزارتی نیستند بلکه عوامل برون وزارتی نیز در آن نقش دارند. هدف از مقاله حاضر تحلیل حکمرانی درونی و بیرونی نظام آموزش عالی ایران است. به‌منظور نیل به این هدف، از رویکرد کیفی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق مدیرکل‌ها و کارشناسان ارشد معاونت‌های آموزشی و پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بودند که بر اساس اشباع نظری داده‌ها، تعداد 11 نفر از آن‌ها به ‌صورت رودررو مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای گردآوری داده‌ها از روش مصاحبه نیمه ساختار‌یافته و برای تحلیل آن‌ها از روش تحلیل محتوای استقرایی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد مهم‌ترین بازیگران حکمرانی درونی شامل رئیس دانشگاه، هیئت‌رئیسه، شورای دانشگاه و هیئت‌امنا می‌باشند و بازیگران حکمرانی بیرونی شامل شورای عالی انقلاب فرهنگی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای عالی عتف، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌باشند. همچنین مؤلفه‌های نظام حکمرانی آموزش عالی مشتمل بر بازیگران (برخاسته از دولت، بازار و یا جامعه مدنی) و سیاست‌ها (‌سیاست‌های درون نهادی شامل سیاست‌های مالی، سیاست‌های محتوایی، سیاست‌های ساختاری و سیاست‌های برون-نهادی شامل سیاست‌های اجتماعی، سیاست‌های کارآفرینی و سیاست‌های حاکمیتی) هستند. سپس هر یک از بازیگران درونی و بیرونی نظام حکمرانی آموزش عالی بر اساس کارکردهای قانونی‌شان مطابق با چارچوب پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند.

Keywords:

حکمرانی درونی و بیرونی , نظام آموزش عالی , بازیگران , سیاست‌ها