خدیجه باقری - دانشگاه زنجان
عاطفه بخشیان - دانشگاه زنجان

در مورد لوبیا هنوز یک پروتوکل بهینه باززایی وجود ندارد و این خود یک چالش بزرگ جهت استفاده از روش انتقال ژن برای اصلاح لوبیا محسوب می شود. در این تحقیق دو آزمایش برای بررسی کالوس‌زایی و باززائی گیاه لوبیا مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول ریزنمونه های محور جنینی شش رقم لوبیا بعد از 20 ساعت خیساندن جدا و در سه تیمار هورمونی شامل 1- (11µM) BAP و (0/57 µM) IAA، 2- (44/4µM) BAP و (2/27µM) TDZ و 3- (44/4µM) BAP کشت شدند. بیشترین میزان تولید کالوس مربوط به تیمار هورمونی 2 در رقم های ناز، ازنا، لاین 8 و الیگودرز و تیمار هورمونی 3 در تمامی رقم-ها به جز لاین 4 بوده است. کالوس های تولید شده در این آزمایش قادر به باززایی نشدند. در آزمایش دو،م بذور استریل در پیش تیمار هورمونی (TDZ 0 µM و TDZ 10µM) جوانه زده و بعد از 14 روز ریزنمونه های لایه ی سلولی نازک عرضی به ضخامت mm5/0-3/0 از اپی کوتیل جدا و به محیط MSB5 با تیمارهای هورمونی (10µM) TDZ و (10µM) BAP انتقال یافتند. بیشترین میزان کالوس زایی با پیش تیمار (10µM) TDZ و تیمار هورمونی (10µM) BAP و (10µM) TDZ در لاین 4 و الیگودرز بدست آمد. بیشترین میزان باززایی با تیمار هورمونی (10µM) TDZ در ارقام ناز، ازنا، لاین 8 و الیگودرز به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که ریزنمونه لایه سلولی نازک تحت تاثیر هورمونهای TDZ و BAP بهتر از ریزنمونه محور جنینی قادر به باززایی می باشد. همچنین هورمون TDZ برای باززایی لوبیا موثرتر از BAP است. تاثیر پیش تیمار با TDZ نیز متغیر و وابسته به ژنوتیپ است

لایه ی سلولی نازک, محور جنینی, کالوس زایی, باززایی, لوبیا