زهره امدادی - دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
مصطفی حمیدی - کارشناس ارشد بخش پژوهش جهاد دانشگاهی استان گلستان
مینو میرعرب - دکتری بیوتکنولوژی گیاهی - کشاورزی

به منظور بررسی تاثیر کودهای شیمیایی، زیستی و آلی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پابلند و پاکوتاه سیاه دانه، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس زیر نظر بخش پژوهش جهاد دانشگاهی استان در سال زراعی 1399-1398 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو رقم پابلند و پاکوتاه سیاهدانه به عنوان عامل اصلی و 5 نوع کود شامل شاهد (بدون اعمال هیچ گونه کود)، کود شیمیایی اوره، کود بیولوژیک باسیلوس سوبتیلیس، کود آلی کمپوست قارچ و ورمی کمپوست به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر تیمارهای مختلف بر صفات ارتفاع، میزان سبزینگی، وزن خشک، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و وزن خشک در بوته معنادار بود. بین ارقام سیاه دانه از نظر انتخاب برای عملکرد دانه برای کشت در استان گلستان، رقم پابلند دارای میانگین عملکرد به نسبت بالاتری نسبت به رقم پاکوتاه است و با توجه به اختلاف کم بین دو رقم، براساس دوره رشد رقم مناسب برای منطقه پاکوتاه گزارش می شود. از بین تیمارهای کودی، تیمار کمپوست قارچ بیشترین تاثیر را روی مقدار عملکرد در بوته ارقام پا بلند و پا کوتاه سیاه دانه (4.53 گرم)، داشت و بعد از آن ورمی کمپوست و کود زیستی به ترتیب میزان عملکرد پایین تری داشتند که از این نظر کاربرد تیمار کود زیستی با تیمار کود شیمیایی تفاوت معناداری نشان نداد. نتایج حاکی از آن است که اگرچه بیشترین میزان کلروفیل از مصرف کود شیمیایی بدست آمد، در رابطه با سایر صفات اجزای عمکرد، استفاده از کودهای زیستی و آلی به طور قابل توجهی باعث افزایش تمامی صفات رویشی و اجزای عملکرد در هر دو رقم سیاه دانه شد. به طوریکه بالاترین ارتفاع گیاه و مقادیر کلروفیل، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و وزن خشک در تیمارهای کود زیستی و آلی و مشابه با کود شیمیایی بدست آمد. و بنابراین کوددهی سیاه دانه با کودهای زیستی و آلی به منظور تولید محصول با عملکرد مناسب در سیستم های کشاورزی پایدار توصیه می شود.

باسیلوس سوبتیلیس، کمپوست قارچ، کود شیمیایی، گیاه دارویی، ورمی کمپوست