پویا کلانتری - دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)
امید نوربخش - دانشجوی کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

بر اساس آموزه های اسلامی، جهان بر مدار مفهوم محوری صلح آفریده شده و در مقایسه دو پدیده جنگ و صلح، صلح اصالت دارد و جنگ در موارد اضطرار رخ می دهد. به همین دلیل است که خداوند در آیه 128 سوره مبارکه نساء می فرمایند «والصلح خیر». اما در شرایطی برای ساختن جهانی بهتر، به ناچار اسلام دستور به جنگ داده است. حال سوال اینجاست که آیا در اسلام شیعی تمامی جنگ ها با یک الگو شروع، ادامه و پایان می یابند و یا با تغییر طرف های مخاصمه، الگوها و دستورات جنگ از نظر اسلام نیز تغییر پیدا می کند. در این مقاله با بررسی سیره حکومتی امام علی (ع) و همچنین با مقایسه جنگ های ایشان با ناکثین، قاطین و مارقین به پرسش فوق پاسخ داده شده است. یافته های این پژوهش، نشانگر آن است که با تغییر طرف های جنگ و همچنین با تغییر اهداف جنگی، بخشی از الگوها و دستورات جنگی نیز در اسلام شیعی تغییر می یابد. در این مقاله برای پاسخ به سوال فوق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است.

جنگ، امام علی (ع)، ناکثین، قاسطین، مارقین