نسرین الهوردی زاده - فارغ التحصیل مقطع کارشناسی ارشد، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
اکبر شیرزاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
علیرضا علیزاده - استادیار گروه گیاهپزشکی گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

پوسیدگی طوقه و پژمردگی فوزاریومی یکی از مهمترین بیماریهای قارچی خیار گلخانهای در سرتاسر دنیا میباشد. در طی سالیان اخیر علایم پوسیدگی طوقه و پژمردگی آوندی شدید در گلخانه های خیار اطراف شهرستان شبستر در استان آذربایجان شرقی رویت شد. نمونه برداری از گیاهان خیار دارای علایم بیماری از چند گلخانه در این منطقه انجام شد. نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شد و جداسازی عوامل قارچی همراه بافتهای گیاهی دارای علایم با استفاده از روشهای مرسوم انجام گرفت. 12 جدایه از جنس Fusarium از گیاهان دارای علایم جداسازی شد. جدایه های قارچی بر اساس ویژگیهای ریخت شناختی و تجزیه و تحلیلهای فیلوژنتیکی شناسایی شدند. به منظور شناسایی عامل بیماری، آزمون بیماریزایی جدایه های قارچی روی بوته های خیار در شرایط گلخانه انجام گرفت. نتایج نشان داد همه جدایه ها روی خیار رقم نگین بیماریزا بودند. جدایه ها به لحاظ توان بیماری زایی با هم تفاوت معنیدار نشان دادند و جدایه F10 به عنوان پرآزارترین جدایه شناخته شد. شناسایی بر اساس ادغام ویژگیهای ریخت شناختی و تجزیه و تحلیلهای فیلوژنتیکی بر اساس تعیین توالی ناحیه ژنی tef-1 نشان داد جدایه ها به F. oxysporum f. sp. radicis cucumerinum تعلق دارند. بر اساس اطلاعات موجود، این اولین گزارش از شیوع گسترده بیماری پوسیدگی طوقه و پژمردگی فوزاریومی خیار در استان آذربایجان شرقی میباشد.

پژمردگی فوزاریومی، خیار، آزمون بیماریزایی، اصول کخ، فیلوژنی