رویا تقی زاده - استادیار، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

در بین عوامل مختلفی که روی نوسانات جمعیت حشرات تأثیر می گذارند، اثر تلفیقی کیفیت غذا و دشمنان طبیعی حشرات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کیفیت غذا از نظر خصوصیات مورفولوژیک و بیوشیمیایی گیاه بر روی طول دوره رشدی و تغذیه حشرات گیاهخوار مؤثر است. این باعث می شود در صورت پایین بودن کیفیت غذای میزبان، طول دوره رشدی آفت افزایش یابـد و همچنین زمان بیشتری را در دسترس دشمنان طبیعی قرار بگیرد. علاوه بر این، کیفیت رژیم غذایی و دفاع شیمیایی گیاه بـه وسـیله تنش های گیاهی، تحت تأثیر قرار می گیرد. به طوری که درگیاهان کمتر در معرض دید، در مقابل با گیاهان بیشتر در معرض دید، شدت دفاع شیمیایی افزایش می یابد. به علاوه، در توالی اکولوژیک، در صورت پایین بودن جمعیت آفت، بوسیله دشـمنان طبیعـی مانند شکارگرها و پارازیتوئیدها از افزایش جمعیت آن کاسته می شود، و در صورت بالا بودن فراوانی آن، به کمـک رقابـت درون گونه ای بوجود آمده در سیستم، جمعیت آفت کنترل می شود. مطالعه عوامل مؤثر در تغییرات کیفی غذا بر روی نوسانات جمعیت حشرات و در نتیجه رابطه بین اثر غذا، دشمن طبیعـی و تنظـیم جمعیـت حشـره منجـر بـه درک بهتـر تغییـرات جمعیـت در مباحـث اکولوژی حشرات می شود.

نوسانات جمعیت، اکولوژی حشره، دشمن طبیعی، دفاع شیمیایی گیاه