حیدر قلی زاده - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه زنجان،
محمدحسین ذوقی پور - کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه زنجان

ارزش افزوده بخش کشاورزی با افزایش حدوداً هشت برابری از 21930/8 میلیارد ریال در سال 1346 به 170673/8 میلیارد ریال در سال 1396 رسیده است. با اینوجود، اولاً از روند یکنواختی تبعیت نکرده است و ثانیاً این اعداد بیانگر سهم نقش اجزای آن در این روند نیست. هدف تحقیق حاضر نیز بررسی ساختار بخش کشاورزی در طول این دوره است. برای این منظور، آمار متغیرهای مربوط به ارزش افزوده بخش کشاورزی و زیربخشهای آن برای دوره زمانی 50 ساله (از 1346 تا (1396 از بانک مرکزی استخراج شد. سپس روندهای کلی و زیربخشها و نیز سهم آنها از تحلیل شد. نتایج نشان میدهد در طی دوره، ساختار بخش کشاورزی تغییر چندانی نیافته است و بهعبارت دیگر، تغییر ساختاری قابل توجهی رخ نداده است. مهمترین تحولات این دوره را میتوان در افزایش نسبی سهم بخش زراعت در سالهای پس از انقلاب اسلامی؛ افزایش شدید سهم خدمات بخش کشاورزی در ابتدای دهه 80؛ کاهش سهم ماهیگیری در سالهای پس از انقلاب و افزایش آن در دهه اخیر؛ و کاهش قابل توجه سهم جنگلداری در سالهای اخیر خلاصه کرد. یافته های همچنین، بیانگ نقش قابل توجه حوادث غیرقابل کنترل پیرامونی و خارج از بخش کشاورزی همچون، انقلاب، جنگ تحمیلی، خشکسالی و تحریم بر تولید و ساختار بخش کشاورزی است.

زراعت، دامپروری و شکار، جنگلداری، ماهیگیری، خدمات کشاورزی