امیرحسین شعبانی - گروه شهرسازی ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران.
محمدرضا علی زاده - دانشجوی دکتراگروه شهرسازی ،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد،ایران.
نوشاد بهرامی - وکیل پایه یک دادگستری استان فارس

معاونت رئیس جمهوری در سال 1392 منشور حقوق شهروندی را تدوین نموده است. بر طبق این منشور »شهروندان از حق حیات برخوردارند. هیچ شهروندی را نمیتوان از حق حیات محروم ساخت مگر بر طبق حکم دادگاه های صالحه....« در این بین باید توجه داشت بخشی از زندگی شهروندان در شهرهای امروز، با سیمای شهری مرتبط خواهد بود و بهسازی و نوسازی سیمای شهری نیز وظیفهای است که مدیران شهری در برابر آن مسئول می باشند. بافتهای فرسوده شهری که امروز ساکنان جدیدی را در خود جای داده است در شرایط نامناسبی قرار دارند و آسیب پذیری آنها در برابر زلزله و بلاهای طبیعی، عدم خروج دود از ساختمان در زمان آتش سوزی، ورودی ها و خروجی ها، فضاهای با معابر کم عرض و .. و همچنین امداد رسانی بهنگام خطر بسیار جدی است. همچنین فراهم کردن زیرساختهای فرهنگی و چگونه لحاظ کردن آن در شرف رسیدن به حقوق شهروندی در بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده امری ضروری بنظر می رسد. فقر اقتصادی نیز در بین ساکنان، توان مشارکت آنان را در بازسازی بافتهای فرسوده کمتر کرده است و حقوق شهروندی آنان را در این امر تضییع ساخته است. فرسودگی ساختمانها و محله ها نابرابری را در جامعه نشان میدهد . این در حالی است که باید با ارائه طرحهای مناسب، توانمندیهای مالی ساکنان این بافتها تقویت شده و حقوق شهروندی ایشان رعایت گردد. در این مطالعه هدف اصلی پژوهش، مطالعه بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری با تاکید بر تحقق حقوق شهروندی می باشد. نتایج پژوهش بیانگر این است که برای تحقق مشارکت موثر و پایدار باید عوامل ساختاری، نهادی، سازمانی و فردی، توامان و همزمان مورد توجه قرار گیرند. با این وجود عوامل فردی جایگاه ویژه ای دارند. تغییر نگرش افراد برای مشارکت مستلزم توجه به عوامل فردی است. با وجود این تنها تغییر نگرش برای مشارکت مردم در طرح های نوسازی و بهسازی کافی نیست. در کنار عوامل فردی، ساختارها و بسترهای سازمانی و حقوقی دربسترسازی برای مشارکت ضروری است.

حقوق شهروندی، بافت فرسوده شهری، بهسازی، نوسازی، مشارکت