ناهید نداف اردکانی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری
نوین تولایی - استاد گروه شهرسازی دانشگاه مازندران

محله های شهری به عنوان رابط بین شهر و شهروندان که در طول زمان دارای نقش مهم و ضروری در شکل دادن و سازمان دادن به امورات شهری بوده و با ارائه دادن خدمات روزمره، انتقال دهنده هویت، روابط اجتماعی و اح ساس تعلق و غیره در میان ساکنان شهر بوده است، امروزه نقش کم اهمیتی در برنامه ها و طرحهای گوناگون شهری دارد. این موضوع سبب ناکام ماندن برنامهریزان شهری شده که با نادیده گرفتن مسائل اجتماعی و فرهنگی، سعی دارند تا در حل این معضلات صرفارویکردی کالبدی-اقتصادی دا شته باشند. توسعه دادن شهرها و توجه صرف به مفاهیم متفاوت کالبدی و هندسی و نادیده گرفتن اهداف اجتماعی در توسعه دادن شهرها، باعث عدم مطلوبیت شهرها از لحاظ تعادلات اقتصادی، اجتماعی و زی ست محیطی شده ا ست و چالشهای بی مانند همچون ا سکان غیر رسمی، تعارضات فرهنگی، فقر، نزول کیفیات زندگی، از هم گسیختگی اجتماعی، تضعیف نهادهای محلی و غیره .را در مقابل آنها قرار داده اســت. حل این مشــکلات و معضــلات، نیازمند نگاهی جزئی و خرد مقیاس و توجه به منابع و نگرشها، ظرفیتها و ســرمایه های مردمی اســت تا از این طریق بتوان با نگرش مجدد به ضــعف ها، توانایی ها، امکانات و محدودیتهای موجود؛ راهکاری مناســب جهت خارج شدن و پ شت سر گذا شتن این معضل ارائه داد. با دستیابی به سرمایه اجتماعی، راه رسیدن به تمرکززدایی و مشارکت محلی بیشتر و برنامه ریزی فضایی مطلوبتر در جهت رفع نیازها و مشکلات محله حکیمیه شهر تهران آسانتر می شود و میتوان انکار نشدن ســرمایه اجتماعی را به عنوان جزئی از فرآیند برنامهریزی شــهری دانســت که با توجه به نقش و منفعتهایی که به دنبال خود دارد، همواره تحت عنوان یکی از مؤلفه های ا سا سی و تأثیرگذار در جهت نیل به تو سعه شهری پایدار مورد توجه قرار میگیرد.هدف از این پژوهش بررسی نقش سرمایه اجتماعی به عنوان ابزاری برای توسعه فضایی می باشد.

سرمایه اجتماعی، توسعه فضایی، توسعه فضایی محله