محمدعلی بهدانی - استادگروه زراعت و اصلاح نباتات و گروه پژوهشی زعفران، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند
مهدی گرامی صادقیان - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سید وحید اسلامی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
محمدحسین امینی فرد - استادیارگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند

مدیریت تغذیه یکی از مهم­ترین عوامل مؤثر بر رشد و عملکرد زعفران به شمار می­روند. به منظور بررسی اثر محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی آکادین و کود مایع مرغی بیومیکس، آزمایشی بر رشد رویشی، بنه و عملکرد زعفران انجام شد. این آزمایش درسال‌های 1396 تا 1397 به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان فردوس اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح جلبک دریایی آکادین (صفر، 1، 5/1 و 2 کیلوگرم در هزار لیتر آب) و چهار سطح کود مرغی مایع بیومیکس (صفر، 4، 5 و 6 در هزار) بودند. نتایج بیانگر تأثیر معنی‌دار تیمارهای مورد استفاده بر صفات مورد بررسی بود، به‌طوری‌که بیشترین تعداد گل (50/99 عدد گل در مترمربع)، عملکرد تَر گل (34/33 گرم در متر‌مربع)، وزن کلاله خشک زعفران (341/0 گرم در متر‌مربع)، وزن خشک برگ (592/0 گرم در بوته) و طول برگ (75/63 سانتی­متر) در تیمار 2 در هزار عصاره جلبک دریایی بدست آمد. علاوه بر این، نتایج نشان دهنده تأثیر معنی‏دار کود مایع مرغی بر تعداد و عملکرد گل تر (250/94 در مترمربع و 285/32 گرم در مترمربع به‌ترتیب)، طول برگ (66/60 سانتی‌متر‌)، وزن تَر و خشک برگ (74/0 و 46/0 گرم در بوته به‌ترتیب) و وزن کل بنه دختری (02/37 گرم در بوته) بود. همچنین کمترین مقدار صفات ذکر شده نیز از تیمار شاهد مشاهده گردید. اثر متقابل این دو کود نیز بر وزن تَر و خشک برگ و وزن کل و متوسط قطر بنه دختری معنی­دار بود، به‌طوری‌که وزن تَر و خشک برگ (210% و 273% به‌ترتیب) در تیمار 2 کیلوگرم در هزار عصاره جلبک دریایی و 6 در هزار کود مایع مرغی و وزن کل و متوسط قطر بنه دختری (33% و 50% به‌ترتیب) در تیمار 2 کیلوگرم در هزار عصاره جلبک دریایی و صفر در هزار کود مایع مرغی بیشترین افزایش را داشت. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از  عصاره جلبک دریایی آکادین (2 در هزار لیتر آب) به تنهایی یا همراه با کود مایع مرغی بیومیکس (6 در هزار) می‌تواند نقش مؤثری در افزایش رشد رویشی، بنه و عملکرد زعفران داشته باشد.

بنه دختری, طول برگ, کود آلی, وزن کلاله