پهنه‌بندی خطر زمین لغزش در حوضۀ آبخیز اوغان استان گلستان با استفاده از مدل فازی

زمین لغزش از جمله مخرب­ترین حوادث طبیعی در مناطق شیب­دار به حساب می­آید و هر ساله در نقاط مختلف دنیا خسارات مالی و جانی قابل توجهی به بار می­آورد، از این رو شناسایی و تهیه نقشۀ مناطقِ دارای پتانسیل خطر وقوع زمین لغزش، اولین گام در مدیریت منابع طبیعی و برنامه­های عمرانی است. هدف این پژوهش، ارزیابی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان استان گلستان با استفاده از مدل مبتنی بر منطق فازی است. بدین‌منظور ابتدا به وسیله عکس­های هوایی، نقشه­های زمین­شناسی و بازدید میدانی، نقشه پراکنش زمین لغزش­ها در حوضه تهیه شد و سپس نقشه هر یک از عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش­ از قبیل (ارتفاع، شیب و جهت شیب، سنگ­شناسی، طبقات بارش، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و حریم جاده) به عنوان لایه­های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه و به منظور کاربرد مبتنی بر تئوری فازی در مدل استفاده گردید. پس از تعیین توابع عضویت برای هریک از عوامل تاثیر گذار در وقوع پدیده زمین لغزش، نقشه عوامل بصورت فازی شده و با تلفیق مبتنی بر استفاده از عملگرهای فازی در محیط نرم‌افزارArcGIS  نقشه پهنه­بندی در چهار طبقه خطرکم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تهیه شد. نتایج نشان داد که عملگر فازی گامای 5/0 با مقدار جمع کیفی 17/1= Qs بالاترین و عملگرهای Sum، And، OR با مقدار جمع کیفی کمتر از 039/0 پایین­ترین دقت را نسبت به سایر عملگرهای فازی در پهنه­بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه آبخیز اوغان دارا می­باشد.

Keywords:

پهنه‌بندی , زمین لغزش , مدل فازی , حوضه اوغان , استان گلستان