عطا غفاری گیلانده - دانشیار دانشگاه محقق اردبیلی، گروه جغرافیا و برنامه ریزی
ابراهیم فیروزی مجنده - دانشجوی دکترا جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی
علی عزیزی - استاردیار موسسه مطالعات و مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور، تهران، ایران
ساسان نیکفال مغانلو - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه محقق اردبیلی

مسکن یکی از نیازهای اساسی انسان است و دستیابی به مسکن سالم و مطلوب ‌یکی از شاخص­های توسعه‌یافتگی محسوب می­شود. از نظر قانونی نیز داشتن مسکن مناسب حق هر شهروندی است. سیاست مسکن اجتماعی یکی از راهکارهای اصلی در تأمین مسکن شهروندان در کشورهای مختلف بوده است. در ایران نیز مسکن مهر یکی از این تلاش­ها محسوب می­شود. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا وضعیت مسکن مهر شهر اردبیل به لحاظ مطلوبیت دسترسی به خدمات و زیرساخت­های شهری، مورد بررسی قرار دهد. روش این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی است، در فرایند پژوهش، بعد از مشخص شدن معیارهای مؤثر، لایه­های GIS هر یک از معیارها با استفاده از نرم­افزار ARCGIS تهیه، ارزش­گذاری و استانداردسازی شده و در تحلیل نهایی مورداستفاده قرار گرفت. به منظور سنجش مطلوبیت دسترسی مسکن مهر به کاربری­های عمومی از ترکیب مدل AHP و قابلیت­های سیستم اطلاعات جغرافیایی در قالب مدل­های Index Overlay ،Weighted Overlay و TOPSIS استفاده شده است؛ در نهایت با بهره‌گیری از نظر کارشناسان و متخصصان هرکدام از مدل­های مورد استفاده امتیاز­دهی و اولویت‌دهی شدند تا نقشۀ نهایی حاصل از تلفیق نتایج مربوط به هر یک از مدل­ها به­دست آید، نتیجۀ نهایی به‌دست آمده از هر یک از روش‌های فوق متناسب با میزان اهمیت آن‌ها در ارزیابی مطلوبیت دسترسی سایت­های مسکن مهر، با استفاده از افزونۀ Raster Calculator در محیط نرم‌افزار ARCGIS با یکدیگر تلفیق شدند و در قالب نقشۀ نهایی ارائه گردید. نتایج یافته­ها حاکی از آن است که سایت مسکن مهر اندیشه (پیله ­سحران) در طبقۀ بسیار نامناسب؛ سایت­های مسکن مهر پنج آذر و نیایش در طبقۀ نامناسب؛ مسکن مهر فرهنگیان (شهرک کوثر) در طبقۀ متوسط؛ سایت­های مسکن­مهر سپاه حضرت عباس (شهرک سینا) و وطن­یولاری (بهارآباد) در طبقه مناسب و درنهایت سایت­های مسکن­مهر میراشرف، مجتمع مالک اشتر و فیضیه (رسالت) نیز به لحاظ دسترسی به زیرساخت­ها و کاربری‌های عمومی شهر اردبیل در وضعیت بسیار مناسب قرار دارد.

تناسب اراضی, سایت‌های مسکن‌مهر, شهر اردبیل