تحلیلی بر رشد هوشمند شهری با رویكرد سنجش فرم فضایی پایدار شهر، برآوردی برای توسعه میانافزا در كلانشهر اهواز

افزايش جمعيت شهري اكثر كشورها را با مشكلات بي شمار حاصل از رشد بي رويه مواجه ساخته است. تعداد زيادياز صاحبنظران معتقدند افزايش جمعيت علت اوليه گسترش شهرها مي باشد. اين مقاله درصدد پاسخگويي به اين سؤال استكه فرم فضايي كلانشهر اهواز تابع كدام الگوي گسترش است؟ از طريق تحليل مهمترين شاخص هاي عملكردي بافت شهريمؤثر در گسترش رشد شهر اهواز يعني جمعيت و مساحت، فرم كنوني شهر به منظور دستيابي به فرم فضايي پايدار و برآوردو امكان سنجي توسعه درونزا تعيين مي گردد. در اين مقاله، روش تحقيق، توصيفي تحليلي بوده، ابتدا با استفاده از مدلهلدرن، نقش جمعيت و مساحت در گسترش شهر تعيين شده است. سپس با استفاده از مدل آنتروپي شانون فرم فضايياهواز مشخص و بالاخره براي تأييد نهائي فرم فضايي و سنجش تجمع از فشردگي از ضريب آماره موران استفاده شد. نتايجهمه مدل ها نشان دهنده الگوي توسعه بي رويه شهر اهواز مي باشد. چنانچه مدل هلدرن در دوره هاي 1385، 1390، 1395،1375، گوياي آن است كه 68 % رشد كنوني شهر مربوط به رشد جمعيت و در 32 % درصد باقيمانده نيز رشد افقي يا sprawl(مساحت) مؤثر بوده است. بررسي و مقايسه دوره هاي مذكور با استفاده از مدل آنتروپي شانون نشان ميدهد كه فرم فضاييشهر پراكنده بوده و در طي اين دوره ها نه تنها از پراكندگي آن كاسته نشده بلكه شاهد افزايش نيز در اين زمينه بوده ايم.ضريب موران جمعيت و مساحت نيز طي همين دوره ها حاكي از آن است كه فرم شهر از الگوي تصادفي تبعيت مي كند.(يعني در برخي مناطق متراكم و در برخي پراكنده است). در پايان تلاش شده تا راهبردهاي رشد هوشمند براي توسعهدرون زاي آتي شهر اهواز معرفي گردد.

Keywords:

توسعه ميان افزا , فرم فضايي , رشد هوشمند شهري , ضريب موران , كلانشهر اهواز