ندا یانس - دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه چرخ نیلوفری آذربایجان
کامران پاشایی فخری - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران، تبریز

عنصــر رنگ و مفاهیم مربوط به آن در یک اثر ادبی با احســاس و ادراک خالق آن اثر پیوند دارد و بیانگر حالات عاطفی و خواسته های درونی شاعر است و نمودار باورهای مردمی و فرهنگ جامعه است؛ این پژوهش سعی دارد با استفاده از روش توصیفی ـــ تحلیلی به نقد و بررسی کارکرد عنصر رنگ در شعر سبک آذربایجانی (دیوان خاقانی) بپردازد و کاربرد هنری و روانشــناختی آن را در این نوع ســبک نشــان دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن اســت که رنگ، یکی از عناصر بنیادین در خلق تصویرهای بدیع و ترکیبهای زیبای شعر سبک آذربایجانی است. خاقانی به عنوان ا ستاد سبک آذربایجانی، شاعری حساس و زودرنج ا ست که به شدت تحت تآثیر وقایع روزگار خود بوده و چهره ی تاریک و افسرده ی زندگی، در اشعار او بازتاب گسترده ای دارد؛ لذا، بسامد رنگهای تیره و سیاه در قصاید او نسبت به رنگهای دیگر بالاتر است که نشاندهنده ی فکر ناامیدانه، سختیها و نگرش منفی او به زندگی است. همچنین بیانگر رنجها و آشفتگی های شاعر در طول زندگی اوست.

روانشناسی رنگ، دیوان خاقانی، شعر سبک آذربایجانی، ادبیات بینارشته ای