وارثانِ آب و خرد و روشنی: «چشم به راهِ آب»، و گوش به «صدای پای آب»، بررسی تطبیقی شعر آدونیس و سهراب سپهری

آدونیس یکی از برجسته ترین و مؤثرترین شعرای معاصر عرب به شمار می آید. او از اندیشمندان برجسته و مطرح دنیای عرب نیز هست که مواضع قوی و جسورانه اش دربارة ادبیات و فرهنگ عرب و راه های تحول آنها در عصر حاضر همواره محل مناقشه بوده است. آدونیس به شاعر سوررئالیست و متمایل به تصوف نیز شهره است و اشعار ناب و نوآورانه اش در سراسر جهان خوانندگان خود را یافته و به بیشتر زبان های دنیا ترجه شده اند. او که از نوجوانی تاکنون پیوسته شعر گفته، مقاله نوشته و درمحافل ادبی شرکت داشته و سخن گفته است، نام خود را به عنوان شاعر پیشتاز مدرنیسم عرب حک کرده است. سهراب سپهری، شاعر و نقاش بلند آوازة ایران نیز با وجود عمر نسبتاً کوتاخ خود در شمار بهترین و پرکاربرترین هنرمندان معاصر ایران به حساب می آید. شعر سهراب به غایت ساده و بی پیرایه و در عین حال ژرف و اندیشمندانه است. شعر سهراب نیز همانند آدونیس، مرزهای زمان و مکان را در می نوردد تا حقایق بی زمان را بر روی کاغذ بنشاند و برای همین در دل ها می نشیند. نه تنها مضامین، بلکه طرز کاربرد واژه ها و چینش آنها در شعر آدونیس و سهراب سپهری، گاه شباهت خیره کنندهای دارد. علاقه هردو شاعر به اسطوره، عرفان و فلسفه، نگاه انسان دوستانه و زندگی مدارانه، و ارتباط عمیق با تمامی عناصر طبیعت و جهان پیرامون خود و بیان آن به طرزی بدیع و زیبا، وجوه مشترک این دو شاعر برجستة جهان معاصر را تشکیل می دهند. این مقاله که به روش تحلیلی- توصیفی تهیه شده است، با بررسی و مقایسة برخی از اشعار آدونیس و سهراب می کوشد نمونه هایی از این شباهت ها را نشان دهد و بر مهمترین وجوه آنها تأکید گذارد.

Keywords:

آدونیس , سهراب سپهری , شعر معاصر عربی , شعر معاصر فارسی