سجاد عربی - دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی- دانشگاه خلیجفارس- بوشهر
محمدرضا سالاری حمزه خانی - فارغالتحصیل کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان- ایران
حامد عربی - فارغالتحصیل کارشناسی ارشد اقتصاد و کارشناس حقوق- شیراز- ایران

وقف در طول تاریخ اسلام همواره سهم بسزایی در ایجاد تمدنی شکوفا داشته است؛ امری که حتی فرهنگ غرب را نیز تحت تأثیر خود قرار داده و به آن اذعان شده است. تحقیق حاضر به دنبال تبیین میزان نیاز به وقف و گسترش و ترویج امور مربوط به آن در جوامع اسلامی و بشری است؛ بدین شکل که با روش توصیفی-تحلیلی و با ذکر نمونه‌های وقف بر مراکز عام المنفعه از سوی مسلمانان، میزان تأثیر هر کدام بر توسعه فرهنگی و شکوفایی علمی جوامع و پیشرفت تمدن و اعتلای فرهنگی و علمی در عصر کنونی تشریح شده است. نتایج نشان داد که نقش وقف در توسعه فرهنگی جوامع و رشد و شکوفایی علمی آن‌ها در دو بعد ترغیبی و روانی و بعد عملی و بسترسازی قابل تشریح است. در هر جامعه‌ای که عمل خیرخواهانه وقف گسترش بیشتری داشته، توسعه فرهنگی و شکوفایی علمی آن جامعه نیز بیشتر بوده است. راه­های فراوانی وجود دارد که می‌توان امور موقوفه را در راستای رشد و توسعه علمی جوامع سوق داد که در این مقاله بررسی و تحلیل شده است.

وقف, توسعه فرهنگی, توسعه علمی, دین مبین اسلام