علی رضا روحی - دانشیار گروه تاریخ دانشگاه علوم اسلامی رضوی
ابراهیم محمدزاده مزینان - کارشناس ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و طلبه سطح چهارم حوزه علمیه مشهد.

کتابت از مناصب مهم زمان پیامبر اکرم(ص) بود. این منصب در زمان خلفا به ویژه امام علی(ع) برقرار بوده‌است. سؤال اصلی پژوهش این است که کتابت در دوره امام علی(ع) چه اهمیتی داشته و خاندان ابورافع در کتابت دوره امام علی(ص) چه جایگاهی داشته‌اند؟ این نوشتار با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی، منصب کتابت و کاتبان دوره امام را بررسی کرده است. در این میان خاندان ابورافع به ویژه نقش عبیدالله بن ابی در کتابت دوره امام علی(ص) مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی تلاش شده تا با بهره‌گیری از سخنان حضرت به تبیین وظایف و ویژگی‌های منصب کتابت پرداخته شود. با توجه به سخنان حضرت به نظر می‌رسد کتابت در آن دوره جایگاه ویژه‌ای داشته است. برای نشان دادن این جایگاه، مهم‌ترین کاتبِ امام یعنی عبید الله بن ابی‌رافع و خاندان او نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

امام علی (ع), خاندان ابورافع, عبیدالله بن ابی‌رافع, کاتبان, کتابت