بررسی شدت انحلال سنگ نمک، نحوه پخشیدگی مولکولی و فرآیند انحلال سنگ نمک در ناحیه پایین مخزن (مطالعه موردی: سد گتوند علیا)

بررسی های میدانی از موقعیت رُخنمون های سازند گچساران در محدوده مورد مطالعه در مخزن سد گتوند علیا و حواشی آن نشان داد که رُخنمون های این سازند در ساختارهای چین خوردهای از نوع «چین سوراخ کننده یا چین بیرون زده» ایجاد شده اند. این نوع ساختارها در سازندهای تبخیری از واحدهای نمکی ضخیم تشکیل می گردد. از سویی دیگر، پخشیدگی ملکولی فرآیندی است که علت آن حرکت تصادفی ملکول های ماده حل شده در آب است که در این حرکت های تصادفی که ناشی از انرژی جنبشی ملکول ها است، ماده از منطقه ای با غلظت بیشتر به منطقه ای با غلظت کم تر منتقل می شود. نتیجه نهائی پخشیدگی ملکولی یک ماده در یک سامانه آبی، توزیع یک نواخت آن ماده در سامانه است. به منظور اندازه گیری شدت انحلال سنگ نمک، نحوه پخشیدگی مولکولی و فرآیند انحلال سنگ نمکدر ناحیه پایین مخزن از یک مدل فیزیکی و آزمایشگاهی سد گتوند علیا استفاده شد. نتایج نشان داد که نرخ ضریب پخشیدگی در لایه اول ثابت و حدود 0/00006 سانتی متر مربع در ثانیه است. حداکثر نرخ ضریب پخشیدگی در لایه هفت در روز شانزدهم 2/08 سانتی متر مربع و حداقل نرخ انحلال در همان لایه روز چهاردهم معادل 0/172 سانتی متر مربع در ثانیه است. این ضریب تاثیر مستقیم در شدت انحلال سنگ نمک دارد.

Keywords:

پخشیدگی , سد گتوند علیا , سنگ نمک , مخزن