تمثیل ارکان پنج گانه‌ی اسلام از دیدگاه عین‌القضات همدانی

هیچ کلمه یا کلامی گنجایش و تاب پذیرش تجارب عمیق و عاطفی عرفا را از جهان برتر ندارد، از این رو آنان برای ادای مقصود از زبانی سود می‌جویند سمبلیک و تمثیلی، عین‌القضات همدانی به عنوان یکی از پیشگامان عرصه‌ی سمبولیسم عرفانی در تبیین مبانی و مفاهیم عمیق عرفانی، سهم عمده‌ای در تقریر عرفان نظری و حکمت عملی دارد و آثار او جنبه‌های متعدد نگره‌ی تمثیلی او را به نمایش می‌گذارد، بنا به ضرورت اهمیت واکاوی وجوه زبان زمزی و تمثیلی و شناخت جایگاه او در عرصه‌‌ی تمثیل و تبیین تمثیل یکی از شبکه‌های رمزی او، ارکان پنج‌گانه‌ی اسلام و با هدف دستیابی به مؤلفه‌های زبان تمثیلی و توجیه و تفسیر تمثیل‌های نهفته در صورت آن ارکان، این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریه‌های تحلیلی و معناشناسی و سمانتیک و تمثیلی انجام گرفته و با روشنگری این ارکان و نمایش صورت ظاهر و باطن آنها، رمزینه‌های دیگری در ارتباط با این شبکه چون «لا اله»، «الّا ا…»، «نیّت»، «وضو»، «کعبه» و «قبله» شناسایی شدند که در ارتباط تمثیلی منسجم، منجر به شناخت بعدی از ابعاد منظومه‌ی اندیشگی عین‌القضات شده است.

Keywords:

رمزینه , زبان عرفان , عین‌القضات همدانی , ارکان پنج گانه‌ی اسلام