فرشته دادفر - Department of Biology, Tehran, Payame Noor University, I. R. Iran.
جمشید محمدی - Medical Plants Research Center, Yasouj University of Medical Sciences, I. R. Iran.
حسین روشنفکر - Department of Biology, Tehran, Payame Noor University, I. R. Iran.

سابقه و هدف: گیاهان دارویی در درمان دیابت از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­ باشند. مطالعات نشان داده که بیماری دیابت منجر به تغییرات تولیدمثلی در جنس مذکر می­ شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی عصاره هیدروالکلی گیاه پیاز تابستانه بر تغییرات بافت بیضه در موش صحرایی نر دیابتی انجام گرفته است. مواد و روش ­ها: 40 سر موش صحرایی نر به­ طور تصادفی به پنج گروه 8 تایی تقسیم شدند. گروه اوّل و سوم (کنترل نرمال و کنترل دیابتی) آب مقطر دریافت کردند، گروه دوم (شاهد) دریافت­کننده 50 میلی­ گرم بر کیلوگرم عصاره­ی هیدروالکلی پیاز تابستانه بودند و گروه چهارم و پنجم (دیابتی تحت درمان 1 و 2) به ­ترتیب دوز­های 50 و 100 میلی­ گرم بر کیلوگرم عصاره­ی هیدروالکلی پیاز تابستانه را دریافت کردند. جهت القای دیابت از داروی استرپتوزوتوسین استفاده شد. در پایان دوره 21 روزه آزمایش، پس از بیهوش شدن موش ­ها، بافت بیضه جدا و مقاطع بافتی جهت بررسی تغییرات بافت بیضه در گروه­های آزمایشی تهیه شد. داده­ ها با استفاده از نرم­ افزار آماری SPSS و آزمون واریانس یک ­طرفه و توکی تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: آنالیز داده ­ها نشان داد که تعداد لوله­ های اسپرم ­ساز (0/03=P) و تعداد اسپرم (0/01=P) در گروه کنترل دیابتی نسبت به گروه کنترل نرمال و شاهد، کاهش معنی­ دار داشت. عصاره­ ی گیاه پیاز تابستانه در موش­ های دیابتی­ شده سبب افزایش تعداد اسپرم، لوله ­های اسپرم ­ساز و بهبود بافت بیضه شد. نتیجه­ گیری: می ­توان چنین نتیجه­ گیری کرد که عصاره­ ی گیاه پیاز تابستانه دارای اثرات کاهش­ دهنده تخریب بافت بیضه و افزایش میزان اسپرم در موش­ های دیابتی شده است.

Diabetes, Nectaroscordum tripedale, Testicular tissue changes, Rat, دیابت, پیاز تابستانه, تغییرات بافت بیضه, موش صحرایی