معصومه رضایی - Department of Medical Physics, Faculty of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, I.R. Iran.
رقیه کامران سامانی - Department of Medical Physics, Faculty of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, I.R. Iran.
احمد شانئی - Department of Medical Physics, Faculty of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, I.R. Iran.
محمد کاظمی - Department of Genetics and Molecular Biology, Faculty of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, I.R. Iran.
سید حسین حجازی - Department of Parasitology and Mycology, Faculty of Medicine, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, I.R. Iran.

سابقه و هدف: اثر همسایگی پرتویی، بروز آثار بیولوژیکی در سلول‎هایی است که به­ طور مستقیم تحت تابش پرتو قرار نگرفته‎اند؛ بلکه آثار پرتوی، از طریق پیام‎های صادره از سلول‎های تابش‎دیده در آن­ها القا می‎شود. یکی از روش‎های غیرتهاجمی درمان سرطان، استفاده از امواج فراصوت می‎باشد. بازده درمانی این روش همانند درمان با پرتوهای یونیزان می‎تواند تحت تأثیر اثر همسایگی تغییر کند که این مطلب لزوم بررسی اثر همسایگی ناشی از امواج فراصوت را می‎رساند. در این پژوهش تأثیر تابش امواج فراصوت درمانی بر بیان ژن P53 در سلول‎های همسایه مورد بررسی قرار گرفته ­است. مواد و روش‎ها: سلول‎ها به سه گروه کنترل (بدون درمان)، هدف (سلول‎های در معرض تابش امواج فراصوت) و همسایه (سلول‎های تابش‎ندیده و دریافت‎کننده محیط کشت سلول‎های هدف) تقسیم شدند. سلول‎های گروه هدف، تحت تابش فراصوت قرار گرفتند و پس از یک ساعت محیط کشت آن‎ها به سلول‎های گروه همسایه منتقل شد. میزان بقای سلولی و همچنین میزان بیان ژن P53 به ­ترتیب بااستفاده از تست MTT و Real-time PCR  بررسی شد. نتایج: درصد بقای سلولی گروه هدف در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافت، اما در گروه همسایه این تفاوت معنادار نبود. میزان بیان ژن P53 در گروه‎ همسایه در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری نشان داد. نتیجه­ گیری: اثر همسایگی به­ دنبال تابش فراصوت ایجاد شد و آن می‌تواند میزان بیان ژن P53 را در سلول‎های همسایه افزایش ‎دهد.

Ultrasound waves, Bystander effect, MTT assay, Real-time PCR, P53 gene, امواج فراصوت, اثر همسایگی, تست MTT, Real-time PCR, ژن P53