غلامحسین غلامحسین زاده - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس
قدرت الله طاهری - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی
فرزاد کریمی - کارشناسارشد زبان و ادبیات فارسی

از شکل‌گیری نشانه شناسی چند دهه‌ای بیش نمی‌گذرد. این دانش دارای ظرفیت‌های فراوانی برای خوانش و نقد آثار ادبی است و اگر به مباحث نقد و تحلیل ادبیات نزدیک شود؛ امکانات علمی دقیق‌تری، از آنچه تاکنون به عنوان نقد ادبی شناخته شده است، در اختیار منتقدان قرار می‌دهد. نشانه‌شناسی، نشانه‌ها و رمزگان را در چارچوب‌هایی مشخص و متمایز طبقه‌بندی می‌کند و این طبقه‌بندی، ماده خام اولیه‌ای برای نقد ساختاری متون ادبی خواهد بود. "افسانه"ی نیمایوشیج، اگرچه اولین شعر غیرسنتی ایران نیست و اگرچه تا رسیدن به قالب اصلی شعر نیمایی هنوز فاصله زیادی دارد، به دلیل پاره‌ای نوآوری‌ها؛ بخصوص نوآوری‌های محتوایی، اغلب به‌ عنوان اولین شعر نو فارسی تلقّی می‌شود. افسانه در واقع، یکی از نخستین شعرهای روایی نیما است که از دو روایت کامل و تعدادی پاره روایت تشکیل شده است. در این تحقیق، جنبه‌های روایی این منظومه مورد بررسی قرار می‌گیرد. ابتدا دو روایت اصلی نشانه‌شناسی می‌شوند؛ یعنی نوع نشانه‌ها و رمزگان موجود در آن‌ دو روایت مورد شناسایی و تحلیل قرار می‌گیرد و سپس با استناد به این تفکیک، میزان فراوانی و نوع عملکرد آن‌ها، وضعیت روایی شعر تحلیل می شود.

نشانه شناسی, نشانه, رمزگان, نقد ساختاری, روایت, پاره روایت