بهجه‌الشعرا و رویکردی نو در تذکره‌نگاری دورة قاجار (با معرفی حدیقه‌الشعرا)
Publish place: Textology of Persian literature، Vol: 10، Issue: 2
Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 164
This Paper With 15 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_RPLL-10-2_005
تاریخ نمایه سازی: 1 اردیبهشت 1400
Abstract:
تذکرههای فارسی از منابع اصلی تاریخ ادبیات است. نهضت تذکره‌نویسی فارسی در دورة قاجار و در آستانة مشروطه شتاب بیشتری گرفت؛ درون‌مایة انتقاد مانند انواع دیگر نثر به جریان تذکره‌نویسی این دوره وارد شد و در شکل تذکرههای نقیضه‌ای و طنز نمود یافت. نظیره‌هایی نیز برای این آثار انتقادی ـ مطایبه‌ای نوشته شد. یکی از مقلدین این رویکرد جدید، محمدکاظم تبریزی ملقب به اسرارعلی‌شاه است. او به تقلید از یخچالیة مذهب و با انتقاد از سطحی‌نگری و بی‌تدبیری عوام، گزینشی از یادداشت‌های خود را فراهم کرد و آن را با قلم هجو و مزاح و حکایات عجیب و افسانه‌های غریب آراست. او این اثر را بهجه‌الشعرا و رموز نجبا نامید. نویسنده این تذکره را از اشعار سست و بی‌ارزش و هجوی و لفاظی را گرد آورد و بی‌قید‌و‌شرط این اشعار و سرایندگان آنها را ستود؛ البته نویسنده در نوشتن این اثر انگیزه‌ای ویژه داشت که از نظر پژوهشگران به دور مانده است! آشکار‌نشدن هدف این نوشتار، مخالفت‌ها و داوری‌هایی را نسبت به این اثر و نویسندة آن درپی داشته است. در این پژوهش، تذکرة بهجه‌الشعرای اسرارعلی‌شاه و انگیزة نوشتن آن بررسی می‌شود؛ همچنین با معرفی تذکرة حدیقه‌الشعرای اسرار و بررسیارتباط آن با بهجه‌الشعرا، هدف نگارش بهجه‌الشعرا، یعنی رویکرد انتقادی و مطایبه‌ای آن روشن‌تر می‌شود.
Keywords:
Authors
راضیه به آبادی
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
عباس نیکبخت
استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
مریم شعبانزاده
دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :