سید امیر جهادی - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

موضوع این نوشتار بررسی ده مجلس اسفزاری است. این اثر از نثرهای خطابی و تعلیمی فارسی از قرن نهم هجری است. کتاب در ده بخش و به شیوة مجلس‌گویان و به‌صورت شفاهی بیان شده است. مریدان و علاقه‌مندان، آن را برپایة سخنان اسفزاری نوشته‌اند یا به‌اصطلاح املا کرده‌اند. نویسنده در این مقاله می‌کوشد تا این نسخة خطی ارزشمند دورة تیموری را با روش توصیف و تحلیل محتوا معرفی و از زاویة مجلس‌گویی، متن و ساختار این اثر را بررسی کند؛ همچنین ویژگی‌های ممتاز سبکی آن را شرح دهد. از مهم‌ترین یافته‌های پژوهش، جنبة آشکار عرفانی اثر است. افزون‌بر این، سخنور در بیشتر قسمت‌ها آیات و احادیث بسیاری را گواه می‌گیرد و می‌کوشد این موضوعات را شرح و تفسیر کند. بیان حکایات مذهبی و عرفانی و اشعار زیبا و سخنان عارفان نیز سبب گیرایی نثر کتاب شده است. سادگی و رعایت اقتضای حال و مقام نیز همه‌جا منظور اسفزاری بوده است. این نکته‌ها سبب شده است تا ده مجلس در شمار آثار ممتاز منثور عصر تیموری در بخش نثرهای خطابی جای گیرد.

مجلس‌نویسی؛ بررسی محتوایی؛ بررسی ساختاری؛ ده مجلس, اسفزاری