علی اکبر عبییداللهی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان وادبیات عرب دانشگاه سیستان وبلوچستان
محمد شیخ - دانشیار دانشگاه سیستان وبلوچستان گروه زبان وادبیات عرب

شرف الدین انصاری ملقب به شیخ الشیوخ "حماه" یکی از شاعران ماهر و هنرمند قرن هفتم هست. بخش اعظم دیوان وی را مدایح تشکیل می دهد؛ وی مدایحی در وصف دولتمردان نوادگان ایوبی ونبویاتی در شان پیامبر اسلام(صلی االله علیه وسلم) گفته است. این پژوهش برآنست تا با روشی توصیفی تحلیلی به بررسی مدح وی از حیث محتوا وسبک بپردازد؛ به نظر می آید، وی در مدح دولتمردان بیشتر به فضایل برتر انسانی مانند: سخاوت، شجاعت، عدالت و صلاحیت و توانایی ممدوحانش پرداخته است و نیز نبویاتش متفاوت از دیگرمعاصرانش به نظر می رسد؛ فضایی روحی و معنویی و مضمونی از توبه وتضرع ،بر آن غالب است. از لحاظ صور بیانی، ابزارهای تصویر فنی در مدح وی، برجسته ترین عنصری هست که شعر وی را ممتاز می کند و همینطور وی در ساختار قصایدش همپای موازین و معیارهای شاعران پیشین حرکت کرده است. ازخلال این بررسی مفهوم می شود که وی مدحی مطابق معیارهای نقدی مقبول در نزد ناقدان را ارائه کرده است؛ کما اینکه دربحث تصویر فنی وی به خوبی عمل کرده و صور بیانی زیبایی را در مدحش استفاده می کند ونیز دربکارگیری دیگر عناصر ادبی به خوبی عمل نموده وترکیب های محکم وجا افتاده را ارائه کرده است.

شرف الدین انصاری ، مضامین مدح ، تصویر فنی ، مدح پیامبر ، مدح دولتمردان