نسرین غنی زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی گرایش تولید وعملیات ،دانشگاه آذرابادگان ارومیه،ایران

یکی از راهکارهای توسعه پایدار ، جهت دهی صنایع کوچک و متوسط به سمت خوشه شدن می باشد . شکل گیری یک خوشه بر اساس اصل کارایی جمعی و مبتنی بر تمرکز جغرافیایی شرکت های هم تخصص و ایجاد مجموعه ای متعامل ، با تهدیدها و فرصت هایی مشترک می باشد . به طور قطع مراد از خوشه شدن صنایع ، صرف در نظر گرفتن منطقه ای مناسب و انتقال شرکت های هم گروه به آنجا نیست بلکه منظور شناسایی صحیح مناطق مستعد برخوردار از حداقل سطح بنگاه ها و در نهایت برقراری روابط قوی بین آنها می باشد . در سه دهه اخیر ، برای بیان اهمیت و ارزش صنایع کوچک و متوسط بر توسعه صنعتی نظریه های متفاوتی مانند نظریه اقتصادهای حاشیه ای پن روز1،رنظریه تحول ساختار تقاضا و نظریه الگوی توسعه خوشه ای مطرح شده است(اکس، .(1383در ایران %98 واحد های صنعتی، %55 نیروی شاغل در بخش صنعت، %17 ارزش افزوده بخش صنعت و %17 ارزش تولیدات صنعتی متعلق به صنایع کوچک و متوسط است (گزارش سازمان صنایع کوچک.(1390 با توجه به اهمیت روز افزون توسعه صنعتی در کشور و برنامه ریزی های متعدد برای حصول این مهم، این مساله اهمیت می یابد که با توجه به ساختار فعلی صنعت کشور استراتژی های لازم برای کسب توانمندی لازم چیست؟واقعیت آن است که در چند دهه اخیر ، خوشه های صنعتی به عنوان یک استراتژی مناسب برای کسب مزیت های رقابتی و افزایش توانمندی صنایع در سطوح مختلف برنامه ریزی به ویژه در سطح منطقه ای مطرح شده است و مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران در کشورهای صنعتی و در حال توسعه قرار گرفته است. از این دیدگاه که رقابت جهانی اثر زیادی بر اقتصاد ملی و منطقه ای دارد، مفهوم خوشه جایگاه ویژه ای با در نظر گرفتن تسریع ، رشد اقتصادی و شهری و منطقه ای کسب نموده است (هادی زنور و همکاران، .(1390حدود 2 دهه است که توسعه صنعتی مبتنی بر شبکه و خوشه ها به عنوان یک استراتژی نوین مورد توجه برنامه ریزان و سیاستگذاران در کشورهای صنعتی و در حال توسعه می باشد. سازمان های بین المللی و بانک جهانی طرح های متعددی از طریق توسعه خوشه های صنعتی در کشورهای مختلف اجرا و حمایت کرده است (یونیدو، .(1384

خوشه های صنعتی ، صنایع کوچک و متوسط، تصمیم گیری چند معیاره،