زینب عباس پور - هیات علمی دانشگاه پیام نور مازندران
محبوبه حسنی - مدرس دانشگاه پیام نور مازندران

ازجمله نظریاتی که از دیرباز به متصوفه نسبت داده شده است نظریه وحدت وجود می باشد. عده ای مانند قیصری و صدرالدین نظر به اشکالات و لوازمی که مترتب بر وحدت وجود است قائل به وحدت وجود و کثرت موجود شده اند حضرت علی (ع) در وصف خداوند فرمودند:((داخل فی الاشیا لابالممازجه و خارج عنها لابالمباینه)) که خداوند داخل تمام اشیا است اما ممزوج و مخلوط با آنها نیست و خارج از اشیا است اما این به معنی تباین نمی باشد. ملاصالح مازندرانی این سخن حضرت علی(ع)را اصل وحدت وجود معرفی نموده و ریشه وحدت وجودی که صوفیه بدان توجه دارند آن چه که از تتبع در متون اصولی بر می آید این است که اصولیون از مفهوم و نظریه وحدت وجود در مبحث اجتماع امر و نهی استفاده نموده اند در تبیین نظریه اجتماع امر و نهی بیان شده است که فقها و اصولیون در جواز اجتماع امر و نهی در موضع واحد اختلاف نظر دارند که آیا چنین امکانی وجود دارد که امر و نهی به یک مورد واحد تعلق یابد؟

اصول فقه ، اجتماع امر و نهی، فلسفه ، وحدت وجود