میثم الیا

قواعد فقهی، واژه هایی هستند که در باب های مختلف فقه کاربرد فراوان دارند و در استنباط نهایی احکام تاثیر بسزایی دارند. قاعده لاضرر، از جمله این قواعد است که استناد به آن با توجه به نظریه های مطرح شده از جانب فقها (نفی حکم ضرری، نفی ضرر غیر متدارک، نفی حکم به لسان نفی موضوع، اراده نهی از نفی و نهی حکومتی و سلطانی است)، نهی از اضرار به نفس و اضرار به غیر است. به بیان دیگر، ضرر غیرقابل جبران در اسلام وجود ندارد. در این مقاله، ضمن بررسی مفهوم لغوی و اصطلاحی لاضرر، با احکام و مستندات این قاعده اعم از آیات، روایات، اجماع و عقل آشنا خواهیم شد و دیدگاه فقها را نسبت به مباحث آن بررسی خواهیم نمود.

قاعده فقهی، لاضرر، حکم ضرری، نهی از ضرر، جبران ضرر