پژوهشی فقهی درباره اعتبار علامت بازرگانی حلال

علامت بازرگانی حلال از مسائل نوپدید است که در این‌مقاله برای نخستین‌بار با روش‌تحقیق توصیفی تحلیلی انتقادی و اسناد کتابخانه‌ای و میدانی بررسی فقهی می‌شود. نشان حلال ، برند و گواهی بازرگانی است که جهت تضمین حلیت محصولات مصرفی برای مرکزهای تجاری و صنعتی از سوی برخی‌ مرکزهای معتبر صادر می‌شود. این ‌نشان موجب ظن به حلیت محصولات شده و ازآن‌ جایی‌که از مسائل نو پدید بوده و در متون شرعی یافت نمی‌شود، از مصادیق ابزارهایی است که موجب ظنون مطلق به‌حساب می‌شود، ازاین‌رو تنها درنزد قائلان به اعتبار ظنون مطلق اعتبار دارد. نشان حلال از امارات معتبر شرعی است که درصورت عدم‌احراز جعلی‌بودن آن بر محصولات و عدم‌تعارض آن با ادله دیگر اعتبار دارد. این اعتبار عمومیت داشته و فرقی ندارد که مرکز تولیدکننده محصولات مسلمان یا کافر باشد و فروشنده محصولات مسلمان یا کافر باشد و بازار فروش‌آن متعلق به مسلمانان یا کافران باشد. این نشان بر قاعده عدم ‌تذکیه و استصحاب عدم‌تذکیه مقدم است. درصورت تعارض علم مصرف‌کننده با نشان، علم مصرف‌کننده مقدم است، زیرا قطع بر ظن برتری دارد. در فرض تعارض بینه با نشان، بینه مقدم است، زیرا در کشف از واقع قوی‌تر از نشان است. در هنگام تعارض خبر واحد با نشان، بنابر قول به ظن خاص بودن خبر واحد و تقدم ظن خاص بر ظن مطلق، خبر واحد مقدم است و بنابر قول به ظن مطلق بودن خبر واحد یا ظن خاص بودن آن و برابری ظن خاص با ظن مطلق، هردو از اعتبار ساقط شده و باید براساس اصول عملی اقدام کرد.  

Keywords:

علامت بازرگانی حلال , نشان حلال , اعتبار , کالای حلال , محصولات حلال