محسن فرزین - استادیار آبخیزداری ، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یاسوج

مهم ترین عامل آلودگی در محل دفن مواد زاید، شیرابه است که با ورود به خاک و آب های سطحی و زیرزمینی، آلودگی و مخاطرات بهداشتی برای انسان و محیط زیست ایجاد می کند. کیفیت شیرابه متاثر از ترکیب زباله، بیلان آبی و شرایط بیولوژیکی، شیمیایی و فیزیکی دفنگاه و محل تخلیه زباله است. شرایط اقلیمی (بارندگی، تبخیر و غیره) و وضعیت دفنگاه (نفوذپذیری، ذخیره ) مقدار تولید شیرابه را کنترل می کند. شیرابه حاوی مواد و ترکیبات بیولوژ یک و غیر بیولوژیک است. برخی از این ترکیبات با گذر زمان های طولانی تجزیه می شوند اما برخی دیگر، تجزیه نشده و حتی ممکن است به ترکیبات خطرناک تر تبدیل شوند. از این رو، ضرورت دارد جریان شیرابه تولیدی در محل های تخلیه زباله مدیریت شود. بدین منظور، در بستر دفنگاه و بر روی پوشش زیر ین زباله ها باید سیستم جمع آوری شیرابه طراحی و نصب شود که باعث جمع آوری شیرابه شده و در نقاط پیش بینی شده خارج از محدوده خطر تخلیه می شود و از تجمع شیرابه بر روی پوشش زیرین زباله ها جلوگیری می شود. البته، محل تخلیه زباله در بیشتر مناطق کشور، فاقد پوشش زیرین و محافظ است، با این وجود، با پیاده سازی سیستم جمع اوری شیرابه از نفوذ آن در خاک ز یر زباله های دپو شده جلوگیری می شود. در نهایت، شیرابه جمع آوری شده با ید به محدوده ایمن، محصور و غیرقابل نفوذ مانند حوضچه ها و استخرهای نگهداری منتقل شده و در صورت امکان تصفیه شود؛ وضعیت و چگونگی انتقال شیرابه و تجمع آن در این مخازن همواره باید کنترل شود.

اثر محیط زیستی، جریان شیرابه، دفنگاه، کیفیت شیرابه