محمدرضا وصالی ناصح - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه اراک، اراک، ایران
مرتضی خالصی دوست - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، شرکت رشاب طرح، تهران، ایران
حمیده مطلبی - کارشناس ارشد مهندسی منابع آب، شرکت ری آب، تهران، ایران

هدف از این مطالعه، بررسی وضعیت و پهنه بندی کیفی آبخوان دشت بوکان با استفاده از شاخص کیفیت منابع آب زیرزمینی ایران (IRWQIGC) و یافتن پهنه های مناسب به منظور استحصال آب می باشد. در این مطالعه، داده های مربوط به پارامترهای کیفی آب زیرزمینی دشت بوکان با بررسی 21 چاه در این دشت در دو فصل خشک (شهریور ماه) و تر (اسفند ماه) مربوط به سال 1392 مورد ارزیابی و آنالیز قرار گرفت. پارامترهای نیترات، هدایت الکتریکی، سختی کل، فسفات و pH برای محاسبه IRWQIGC استخراج و شاخص مذکور محاسبه گردید. سپس پهنه های مناسب در این منطقه توسط نرم افزار GIS استخراج و ارائه گردید. نتایج نشان داد میانگین پارامترهای نیترات، هدایت الکتریکی، سختی کل، فسفات و pH در ایستگاه های مورد مطالعه به ترتیب mg/17/9 و μs/cm725 و mg/l290 و mg/l12/0 و 7/3 بودند که در محدوده مجاز استاندارد آب آشامیدنی ایران قرار داشتند. شاخص IRWQIGC آبخوان دشت بوکان در فصل خشک برای کلیه ایستگاه ها، بالاتر از 45 و پایین تر از 70 بود. در فصل تر نیز به جز یک چاه، بقیه چاه ها در محدوده 45 تا 70 قرار داشتند. بنابراین وضعیت کیفی آب منطقه در محدوده متوسط و نسبتا خوب قرار می گیرد لذا استفاده شرب از آن بلامانع است. البته باید توجه داشت که میانگین محاسبه شده شاخص در فصل تر، پایین تر از فصل خشک است که به معنی کاهش کیفیت آب چاه ها در اثر ورود برخی آلاینده ها به همراه رواناب های ورودی به آب زیرزمینی می باشد. در نهایت پهنه های مجاز با رعایت وضعیت کیفی خوب و بالاتر در این دو دوره مشخص و ارائه گردید.

آب زیرزمینی، کیفیت آب، دشت بوکان، شاخص IRWQIGC