حسین میثمی - کارشناس مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
علی نقی زاده - استادیار، دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
موسی خوش رفتار - کارشناس آزمایشگاه، شرکت آب و فاضلاب مشهد

در فرایند تصفیه فاضلاب مشکلات زیادی از جمله کامل انجام نشدن مراحل تصفیه، وجود کفاب حوض انوکسیک و زلال ساز ثانویه وجود دارد. برای ارزیابی تأثیر این مشکلات، نمونه های فاضلاب ورودی، پساب خروجی و لجن فعال روزانه و هفتگی از تصفیه خانه فاضلاب شماره 4 مشهد به مدت نه ماه جمع آوری و پارامترهای کمی و کیفی نمونه های جمع آوری شده اندازه گیری شد. بعلاوه جمعیت میکروبی لجن فعال، به صورت درصد حضور هر میکروارگانیسم از مخزن لجن مازاد روزانه جمع اوری و گزارش شد. سپس نتایج بدست آمده از کیفیت پساب با نتایج به دست آمده از درصد حضور تک یاخته ها مقایسه شد. از تک یاخته های غالب در لجن می توان به دو دسته چسبیده و خزنده اشاره کرد. آمار نشان داد که استانداردهای پساب خروجی تصفیه خانه شماره 4 مشهد تا حدود زیادی تحت تأثیر جمعیت میکروبی لجن فعال قرار دارد. به طوری که تک یاخته های مژک دار در تولید پسابی با کیفیت مطلوب و کدورت پایین بسیار موثر هستند. نتایج نشان داد در حضور تقریبی 10 الی 20 درصد تک یاخته می توان بیشترین راندمان حذف ماده آلی، جامدات معلق، دنیتریفیکاسیون و کمترین راندمان حذف در نیتروژن کجلدال، آمونیاک و جامدات محلول را داشت. لازم به ذکر است که این میزان تک یاخته وابسته به میزان حضور باکتری رشته ای در لجن فعال تصفیه خانه است. آمار نشان داد با تعیین درصد حضور تک یاخته ها در لجن فعال می توان تا حدود زیادی فرایند تصفیه را ارزیابی نمود.

تصفیه پیشرفته فاضلاب، لجن فعال، میکروارگانیسم، تک یاخته ها، باکتری رشته ای