Hassan Afrakhteh - Professor of Human Geography Department, and Rural Planning, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran
Farhad Javan - PhD in Human Geography Department, Faculty of Geographical Sciences, Kharazmi University, Tehran, Iran

تحولات تکنولوژیکی و افزایش توانایی انسانی در بهره ­برداری از نواحی کوهستانی، از یک سو، و نیاز به تنوع­ بخشی اقتصادی سکونتگاه ­های انسانی مستقر در نواحی کوهستانی موجب گسترش گردشگری روستایی (در ترکیب با گردشگری طبیعی) شده است؛ که می ­تواند مکمل و مشوق فعالیت ­های مولد بوده و زمینه دستیابی به توسعه پایدار را فراهم آورد. پژوهش حاضر با هدف کنکاش و تحلیل اثرگذاری ساختار نهادی کژکارکرد بر نحوه گسترش و پیامدهای گردشگری در نواحی روستایی کوهستانی رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، توصیفی ـ تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را روستاهای گردشگرپذیرکوهستانی (۱۴ روستا) ناحیه رضوانشهر  تشکیل می­ دهد. نتایج پژوهش نشان داد که  به دلیل برتری ساختار نهادی کژکارکرد، گسترش گردشگری موجب توسعه نامتوازن سکونتگاه­ های کوهستانی شده است. در حالی که این فعالیت، جمعیت­ پذیری مجدد روستاهای کوهستانی را در پی داشته است، اما به دلیل برتری ساختار نهادی کژکارکرد، گویی فضا فاقد هر نوع مدیریت، ساماندهی مناسب و رها از نظارت است. به عبارتی، ساختار نهادی کژکارکرد بازدارنده توسعه گردشگری همراه با حداکثرسازی منافع فردی و اجتماعی بوده و مسبب توسعه گردشگری در روستاهای کوهستانی به نفع شخصی و به زیان ملی است. در حالی که کوهستان ­های ایران میراث طبیعی مشترک همه ایرانیان است و حتی ­الامکان باید این میراث مشترک و ثروت با ارزش بین نسلی با وسواس خاصی مدیریت و حافظت شود؛ چرا که، آثار و عوارض بهره ­برداری غیرمنطقی و مخرب نواحی کوهستانی علاوه بر نواحی مجاور، کل جامعه را  در معرض خسارات جبران­ ناپذیر اجتماعی، اقتصادی و سیاسی قرار خواهد داد.

Rural tourism, Mountainous areas, Dysfunctional Institutional structure, National interests, Rezvanshahr., گردشگری روستایی, نواحی کوهستانی, ساختار نهادی کژکارکرد, منافع ملی, رضوانشهر.