سیده بهار زندرضوی - دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
هادی خانیکی - استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی
داریوش بوستانی - دانشیار علوم اجتماعی دانشگاه شهیدباهنر
اکبر نصرالهی کاسمانی - دانشیار ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز

دولت در پنجاه سال اخیر در مدیریت منابع آب زیرزمینی موفقیتی به دست نیاورده است. در نتیجه گروهی پاسخ را در خصوصیسازی منابع مشترک و گروهی در مدیریت مشارکتی جست و جو میکنند. پژوهش حاضر در پی مقایسه نگرش ارتباطی گروههای ذینفع نسبت به حکمرانی منابع آب زیرزمینی در دشت رفسنجان است. در این پژوهش ازروش نظریه زمینهای استفاده شده است. شرکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند و با معیار اشباع نظری انتخاب شدند. در این پژوهش ۱۱۵نفر از ذینفعان در ۱۰ گروه کوچک بین ۱۰تا۱۵ نفر اطلاعاتشان از طریق بحث گروه متمرکز جمع آوری شد. دو مدل متفاوت در میان ذینفعان قابل تحلیل است. گروههای علاقهمند به کنش تفاهمی فقدان نهادهای مدنی در تنظیم قانون آب، سیاستهای اشتغالزای آب محور را علت این وضعیت و استراتژی برونرفت را مشارکت، پاسخگویی و رعایت انصاف معرفی میکنند. در مقابل کنش دوم، علت را یارانه انرژی، ناآگاهی فنی کشاورزان و ابهام قوانین آب میداند و استراتژی پیشنهادی آنان بازار آب و آموزش ترویجی است. این دو کنش برخواسته از دو بینش تفاهمی مشارکت جویانه و عقلانیت راهبردی است که در عمل رابطه متفاوتی با مدیریت منابع آب زیرزمینی و پایداری آن برقرار میکنند.

حکمرانی منابع طبیعی, کنش تفاهمی, ناپایداری منابع آب زیرزمینی, نظریه زمینه ای, رفسنجان