محمد صادق ابراهیمی - استادیار گروه توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
علی ترابی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی دانشگاه صنعتی اصفهان

  روستاییان و کشاورزان ایران از دیرباز با دریافت محدودیت منابع آب برای کشاورزی سعی در ابداع و استفاده از روشهای مناسب برای مهیا نمودن آب برای کشت و زرع خود بودند. در این راستا معرفی قنات (کاریز) بهعنوان نمونهای بارز از بروز و ظهور دانش روستاییان ایران در سطح جهانی، نشانگر بلوغ تمدن ایرانیان در این جغرافیا هست. این تحقیق سعی دارد به بررسی و معرفی یکی از جلوههای دانش بومی روستاییان فلات مرکزی ایران در استحصال آب برای کشاورزی بپردازد. مفهوم گاو چاه دلایل، ضرورتها و بهخصوص ویژگیهای دانش موجود در آن، میتواند بهنوعی بازگوکننده فرهنگ، تمدن و دانش ایرانیان در این منطقه خشک باشد. گاو چاه حاج ابراهیم در بخش ورزنه شهرستان اصفهان به دلیل قرار گرفتن در خشکترین قسمت این شهرستان و مواجهه همیشگی و دائمی با پدیده خشکسالی ازیکطرف بیانگر نبوغ ایرانیان در گذشته و از سوی دیگر احیای مجدد آن توسط یک کشاورز (حاج ابراهیم) بیانگر نکتهسنجی، سازگاری و تطابق و نوآوری بهروز کشاورزان ایران در استفاده از مزیتهای فرهنگی و سنتی در جهت توسعه اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی خود و البته منطقه موردنظر هست. استفاده از رویکردهای کارآفرینانه به خصوص ایجاد شغل های پایدار در زمینه توسعه گردشگری می تواند یکی از زمینه های مثبت  به کارگیری چنین رویکردی در شرایط سخت  و کمبود آب در منطقه باشد. توجه به زمینههای دانشی و حمایت نه الزاما مادی از احیاگران این سنن مورد تاکید است.

: برداشت سنتی آب, دانش بومی, روستاییان, کشاورزان, گاوچاه, ورزنه