پریچهر صابونچی - پژوهشگر دکتری معماری منظر، دانشگاه تهران، ایران.

کاخ شاخصه تمدن و قدرت یک حکومت و عنصری اثرگذار بر ساختار شهر و جنبههای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ادوار تاریخی است. امروزه گردشگری کاخ نه فقط با هدف مشاهده یک کالبد تاریخی بلکه بهعنوان عنصری معنادار از جنبه نمادین تفکرات و باورهای گروههای قدرت صورت میگیرد. عدم توفیق رویکردهای جزگرایانه برای دستیابی به جوهره اصلی فرهنگ در گردشگری کاخ نیاز به اتخاذ رویکردهای کلنگر برای درک هویت این بنا دارد. هدف از این نوشتار تبیین مفهوم کاخ و بررسی چگونگی گذر از رویکردهای جزنگر به نگرشهای کلنگر در گردشگری کاخهاست. بدین منظور شیوه تحلیل محتوای کاخهای ایرانی و نمونه موردی قصر قاجار تهران با دو نگرش توصیفی و تبیینی و روش بررسی تحولات تاریخی بهکار گرفته شده است. بر اساس یافتههای پژوهش، اتخاذ رویکرد منظر در گردشگری بهدلیل ماهیت کلنگر و ادارک همهجانبه، سبب خوانش و تبیین هویت کلیت کاخ به مثابه یک متن در بستر شهر میشود. تببین قصر قاجار نیز نشان میدهد که این کاخ به لحاظ کالبدی و کارکردی و معنایی در سطح خرد، میانه و کلان بر ساختارهای اجتماعی، سیاسی، تاریخی و طبیعی شهر اثرگذار بوده و از آن نیز تاثیر میپذیرفته است.

منظر کاخ, گردشگری کاخ, رویکرد منظر, قصر قاجار تهران