محمد رضا رضوی - عضو هیئتعلمی، گروه مدیریت تکنولوژی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.
هدایت صمدی انصاری - دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی، گروه مدیریت و اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران.

راهبرد فناوری یکی از اصلیترین ابزارهای مدیریت فناوری است. علی­رغم وسعت پیشینه موضوع، پژوهشهای محدودی پیرامون تدوین راهبرد فناوری برای بنگاه­های بزرگ و چند کسب­ و­کاری تدوین شده است. برایناساس مقاله حاضر به مطالعه فعالیت­های تدوین راهبرد فناوری در یک سازمان اقتصادی بزرگ در کشور پرداخته است تا ضمن مستندسازی و تحلیل فعالیت­ های مذکور با استفاده از اسناد و مصاحبه ­ها، آنها را با روش­ های رایج مقایسه کند. براساس نتایج حاصله، گونه­ بندی جدیدی شامل چهار نوع راهبرد فناوری بهبودآفرین، رقابتآفرین، بازآفرین و تحول­ آفرین پیشنهاد شدهاند. یافتههای پژوهش نشان می­ دهند در سطوح مختلف سازمان، تسلط لازم بر مفاهیم مدیریت فناوری وجود ندارد و درنتیجه اغلب فعالیت­ های مورد­انتظار از هلدینگ­ ها برای تدوین راهبرد انجام نشده است. اگرچه فشار از بالا، دلیل اصلی تدوین راهبرد فناوری در بنگاههای زیرمجموعه بوده، عدم ­استمرار آن در میانمدت، منجر به پیگیری نشدن اجرای کامل و عدم ­ارزیابی نتایج گردیده است. همچنین فعالیتهای تدوین راهبرد فناوری زمانبر بوده، وجود برداشتهای متفاوت از مفهوم راهبرد فناوری در سطوح مختلف مشکلآفرین بوده و کاستیهای دانشی فراوانی در حوزه مدیریت فناوری وجود دارد؛ بنابراین توصیه می­شود در فرایند تدوین راهبرد، رویکرد یکپارچه ­ای اتخاذ شود که پیاده­ سازی، ارزیابی نتایج و تغییر ساختارها را دربرگیرد. علاوه بر آن پیشنهاد میشود تبیین چرخه عمر، نحوه دسترسی و اکتساب فناوری­ ها و زمانبندی معرفی محصولات نیز مورد­توجه قرار گیرد.

استراتژی فناوری, گونه بندی, وظایف بنگاه, برنامه ریزی در سطح بنگاه