محمد اسکندری نسب - کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حمیدرضا جلایی پور - دانشیار جامعهشناسی، ، گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران

    در جامعه سیاسی ایران اسلامی دو جبهه اصلاحطلب و اصولگرا شکل گرفته است. در جریان مبارزات انتخاباتی هرکدام از جبههها قصد دارند علاوه بر معرفی خود، «دیگری» را نیز بهگونهای بازنمایی کند تا مناسبات قدرت را به نفع «خود»، تداوم بخشند. در انتخابات سال ۹۲، پس از پیروزی حسن روحانی، اصلاحطلبان فرصتی دوباره برای ورود به مناسبات قدرت یافتند؛ از سویی جبهه اصولگرایان برای اینکه بتواند مناصب قدرت را در قوه مقننه حفظ کند، در سال ۱۳۹۴ وارد مبارزات انتخاباتی اصلاحطلبان شدند؛ در این میان روزنامه کیهان، یکی از موثرترین و قدرتمندترین روزنامههای این جبهه بوده که به اعتقاد محقق، با رویکردی سوگیرانه، در خلال انتخابات ۱۳۹۴، در قالب مقالاتی به پوشش اخبار مربوط به اصلاحطلبان پرداخت. از این رو مقاله حاضر با استفاده از رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی قصد دارد تا شیوه بازنمایی اصلاحطلبان در روزنامه کیهان را با بررسی مقالات منتشره در یک ماه منتهی به انتخابات اسفند ۱۳۹۴، و سوگیریهای این مقالات را آشکار گرداند. در این راستا با نمونهگیری نظری و هدفمند، شش مقاله بهعنوان مراجعی جهت استناد انتخاب گردید. نتایج تحلیل نشان میدهد که کیهان، اصلاحطلبان را با خصوصیاتی همچون «دروغ­گو»، «مدعیگر»، «فاقد تخصص»، «اهل طرب»، «جریان بد»، «لیبرالهای غیرمسلمان» توصیف کرده است؛ از طرفی آنها را «اهل مسامحه و مدارا» دانسته که بهدلیل عدم تغییر رویه تاریخی خود و درگیری با بحران هویت، از طریق «یارگیری» و استفاده از یاران به اصطلاح «قرضی»، وارد میدان رقابت شدهاند. درنهایت اینکه آنها بهوسیله ارتباط عوامل خارجی و تحت سلطه روحانی و حزب کارگزاران، بر آن شدهاند تا با هتاکی و «دید ابزاری به مردم»، با کاربست استراتژیهایی همچون «سیاسیبازی»، «سیاهنمایی»، «مظلومنمایی» و «حاشیهسازی» در عرصه انتخابات حضور یابند.

بازنمایی و تحلیل گفتمان انتقادی, اصلاح طلبان, انتخابات اسفند ۹۴, لیست امید, روزنامه کیهان